ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ: Λονδίνο: Κτίριo «τιμήθηκε» με τον τίτλο του πιο άσχημου στον κόσμο

Ομόφωνα (!) απονεμήθηκε το Βραβείο Έκτρωμα 2015 στο κτίριο που βρίσκεται στο νούμερο 20 της οδού Fenchurch Street, στο οποίο οι Λονδρέζοι έχουν κολλήσει το παρατσούκλι «Walkie Talkie».

Το βραβείο δίνεται κάθε χρόνο από το περιοδικό Business Design και η επιτροπή ανακοίνωσε στις 2 Σεπτεμβρίου ότι, χωρίς δεύτερη συζήτηση, παρά τις πολλές και ενδιαφέρουσες υποψηφιότητες, απονέμεται φέτος στο δημιούργημα του Ουρουγουανού αρχιτέκτονα Rafael Viñoly Beceiro (Ραφαέλ Βινιόλι Μπεσέιρο).

Οι αντιδράσεις στην αρχιτεκτονική έμπνευση του εγκατεστημένου στη Νέα Υόρκη Ουρουγουανού ξεκίνησαν το 2006, όταν αποκαλύφθηκαν τα πρώτα σχέδια. Τόσο η τότε αρμόδια υπουργός Ruth Kelly, όσο και η Unesco αλλά και η English Heritage εξέφρασαν αντιρρήσεις, λόγω της επίπτωσης στη σιλουέτα κτιρίων του Λονδίνου: η θέα του ως φόντο στην Tower Bridge φέρνει συνειρμό σερβιέτας.

Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, άρχισαν τα προβλήματα. Το 2013 κέρδισε επάξια το προσωνύμιο Walkie Scorchie, καθώς η γυάλινη κοίλη επιφάνειά του, που κοιτάει προς Νότο, συγκεντρώνει ενίοτε τις ακτίνες του ήλιου σε μία… ακτίνα θανάτου, με αποτέλεσμα να… επαναλαμβάνεται το επίτευγμα του Αρχιμήδη και να λιώνει εξαρτήματα παρκαρισμένων αυτοκινήτων εκεί κοντά.

Υπάρχει κι άλλο εφέ συνδεδεμένο με αυτό το κτίριο: λόγω της κοίλης νότιας επιφάνειάς του, δημιουργούνται ενίοτε ξαφνικά, έντονα, καθοδικά κύματα ανέμου που ξαπλώνουν στο πεζοδρόμιο, 35 ορόφους κάτω από την οροφή του, ανυποψίαστους περαστικούς.

Για τον τέως υπεύθυνο σχεδιασμού στο City, τον Peter Rees (Πίτερ Ρις), το κτίριο λειτουργεί ως «το ακρόπρωρο στο πλοίο μας», συμπληρωμένο με μια «πλατφόρμα θέασης από την οποία μπορείς να κοιτάξεις πίσω σου στη ζωντάνια του μηχανοστάσιου του City».

Η πλάστιγγα έγειρε οριστικά στην αποδοκιμασία, μετά την παρουσίαση του κήπου των τριών τελευταίων ορόφων του Walkie Talkie. Αρχικά παρουσιάστηκε ως το ατού του κτιρίου, η απαραίτητη πινελιά πρασίνου, περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Θα ήταν ένας κάθετος κήπος, με φτέρες και δέντρα, ελεύθερα προσβάσιμος σε Λονδρέζους και επισκέπτες: με λίγα λόγια, δημόσιος χώρος. Απογοήτευση: το τελικό αποτέλεσμα ήταν μια συλλογή πανάκριβων ρεστοράν και μπαρ, με ολίγον δημόσιο χώρο ανάμεσα.

Για τον Feargus O’Sullivan του «The Atlantic», «κατά μία έννοια, αυτή είναι μια τέλεια αντανάκλαση της κατεύθυνσης στην οποία έχει αρχίσει να κινείται η πρωτεύουσα της Βρετανίας. Στο σύγχρονο Λονδίνο, ένας «δημόσιος κήπος» μπορεί σήμερα να σημαίνει ένα μικροσκοπικός ιδιωτικός χώρος υπό πολιορκία, στριμωγμένος ανάμεσα σε λουξ μπίζνες και στον οποίο η πρόσβαση ελέγχεται από μια φάλαγγα σεκιουριτάδων». Το οδοιπορικό στον Sky Garden του Oliver Wainwright για τον Guardian είναι απολαυστικό, με βρετανικό, δηκτικό τρόπο.

Το καλοκαίρι που μας πέρασε, η City of London Corporation ανακοίνωσε ότι θα παραγγείλει μια μεγάλης έκτασης αναθεώρηση του χώρου, ώστε να είναι πιο κοντά στην εκδοχή την οποία τελικά ενέκριναν. Ακόμη κι αν τίποτα δεν φαίνεται ικανό να περισώσει τη φήμη του 20 Fenchurch Street. Μάλλον θα κληροδοτηθεί στις επόμενες γενιές ως μια αρμαθιά παρατσούκλια.