ΒΟΤΑΝΑ: Κράνα (Cornus Officinalis)

Οικογένεια: Cornaceae, Γένος: Cornus 

Η Κρανιά (Cornus Mas) είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο με χαρακτηριστικούς κόκκινους, σαρκώδεις καρπούς και ιδιαίτερα σκληρό κορμό. Η λατινική ονομασία του φυτού προέρχεται από την ελληνική λέξη κέρας (κέρατο), με το οποίο παρομοιάζεται ο ιδιαίτερα ανθεκτικός κορμός του, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για την κατασκευή όπλων. 

Έρευνες απέδειξαν ότι τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα. Σε άλλες εργαστηριακές έρευνες βρέθηκε μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe) αλλά και βιταμίνη C (103 mg/100 g), καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε ασκορβικό οξύ (4873 mg/100 g, περισσότερο από φράουλες, πορτοκάλια και ακτινίδια), καροτίνη και τανίνες στις οποίες οφείλονται και οι στυπτικές ιδιότητες του φυτού.

Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιούνταν ο καρπός, ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες του φυτού για τη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού αλλά και του καρδιαγγειακού συστήματος. Σύμφωνα με εθνοφαρμακολογική μελέτη του τμήματος Συστηματικής Βοτανικής και Φυτογεωγραφίας της Βιολογικής σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, η Κρανιά χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, αντιπυρετικό, αιμοστατικό, καταπραϋντικό, στυπτικό, κατά της διάρροιας, της δυσεντερίας, των κολικών και των πόνων περιόδου, αλλά και ως γενικό τονωτικό του οργανισμού. 

Σύμφωνα με τη σύγχρονη ιατρική έρευνα, οι ανθοκυάνες, τα κύρια συστατικά του καρπού, σχετίζονται με τη μείωση των καρδιακών νοσημάτων και των παθήσεων του διαβήτη, τη μείωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα, καθώς και τη μείωση της παχυσαρκίας. Πειράματα σε ποντίκια τα οποία διατρέφονταν με τροφές πολύ πλούσιες σε λιπαρά, και στα οποία χορηγήθηκε ποσότητα ανθοκυάνων, κατέδειξαν την ικανότητα της ουσίας να μειώνει την πρόσληψη βάρους έως και 25%, καθώς και να αυξάνει τα επίπεδα της ινσουλίνης. 

Τα κράνα έχουν μία υπέροχη γλυκόξινη γεύση και τα βρίσκουμε κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές. Στα ορεινά χωριά της Πιερίας, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα σαν φάρμακο ένα είδος τοπικού λικέρ από κράνα. 

Η κρανιά έχει συμπεριληφθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις εναλλακτικές καλλιέργειες και απευθύνεται σε αγρότες των ορεινών και ημιορεινών περιοχών, με σημαντικότερο στοιχείο ότι η καλλιέργειά της δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με φυτοφάρμακα και λιπάσματα και μπορεί εκμεταλλευτεί ακόμη και τους εγκαταλελειμμένους αγρούς.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.