ΒΟΤΑΝΑ: Αμυγδαλιά (Prunus Amygdalus)

Οικογένεια: Rosaceae Γένος: Prunus

Είναι δέντρο ή θάμνος που μπορεί να φτάσει σε ύψος από 3 έως 5 μέτρα και ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών. Είναι ιθαγενές της Μαυριτανίας και αυτοφυές στη Βόρειο Αφρική, ενώ στην Ελλάδα καλλιεργείται εδώ και χιλιετίες. Υπάρχουν ποικιλίες αφράτων και γλυκών αμυγδάλων (Dulcis), αλλά και πικρών (Amara).

Η Αμυγδαλιά κατάγεται από τη Μεσοποταμία, από όπου μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ιταλία τον 3ο αιώνα π.Χ. κατά τους χρόνους του Κάτωνος. Σε αρχαία κείμενα το δέντρο αναφέρεται ως, Αμυγδαλέα, Αμυγδάλη και Αμύγδαλος ο δέκαρπος. Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε και τα γλυκά και τα πικρά αμύγδαλα για θεραπευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης περιγράφει τον τρόπο παρασκευής του αμυγδαλέλαιου και αναφέρει πως το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο για την παραγωγή μύρου. Επίσης, οι αρχαίοι γνώριζαν τις δηλητηριώδεις ιδιότητες των πικραμυγδάλων και τα χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς σκοπούς, αλλά και για να δηλητηριάζουν τις αλεπούδες. Στη μεσαιωνική Ευρώπη προτιμούσαν τα αμύγδαλα φρέσκα και πράσινα για το γάλα τους, το οποίο ο κόσμος το χρησιμοποιούσε κατά τις περιόδους της χριστιανικής νηστείας.

Η Παγκόσμια παραγωγή αμυγδάλων είναι 800.000 τόνοι τον χρόνο. Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι η Ισπανία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ. Η ελληνική παραγωγή καταναλώνεται όλη στο εσωτερικό, ενώ οι ελάχιστες εξαγωγές αφορούν πικραμύγδαλα που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία και τη ζαχαροπλαστική. 

Τα αμύγδαλα περιέχουν πρωτεΐνη 26%, λιπαρές ουσίες 60-70% και υδατάνθρακες 5-10%. Επίσης, κυτταρίνη, ασβέστιο, χλώριο, κοβάλτιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φωσφόρο, κάλιο, νάτριο, θείο, κόμμι και είναι πλούσια σε βιταμίνη Ε. Τα πικραμύγδαλα, σε σχέση με τα γλυκά, περιέχουν περισσότερο έλαιο και ένα γλυκοσίδιο το οποίο είναι τοξικό. Λέγεται πως 50-60 πικραμύγδαλα είναι αρκετά για να σκοτώσουν ένα ενήλικο άνθρωπο, ενώ 4 - 6 από αυτά είναι ικανά να φέρουν τον θάνατο σε παιδιά. 

Τα αμύγδαλα διαθέτουν αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και προστατευτικές ιδιότητες, κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη Ε. Πιστεύεται ότι προστατεύουν από εκφυλιστικές ασθένειες και προλαμβάνουν την γήρανση των ιστών και των κυττάρων. Μια σημαντική ιδιότητα τους, είναι η μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερίνης, αλλά και η ρύθμιση της συνολικής χοληστερίνης. Παράλληλα, οι φυτικές ίνες που περιέχουν, συμβάλλουν στη σωστή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Επιπλέον η περιεκτικότητά τους σε πρωτεΐνη, προστατεύει και ενισχύει τη δομή των μυών, καθώς επίσης το ασβέστιο που περιέχουν συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.Το αμυγδαλέλαιο (Sweet Almond) είναι μαλακτικό και ελαφρά καθαρτικό και συνίσταται σε παιδιά που υποφέρουν από κολικούς ή σπασμωδικό βήχα. Η χρήση του εξωτερικά δρα ευεργετικά σε εγκαύματα και αποστήματα, ενώ χρησιμοποιείται ευρέως και για καλλυντική χρήση.

Είναι προτιμότερο να τρώμε τα γλυκά αμύγδαλα αποφλοιωμένα γιατί αν φάμε πολλά με τη φλούδα τους μπορεί να μας προκαλέσουν ναυτία, δυσπεψία ή εξανθήματα. Επίσης ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η χρήση των πικρών αμυγδάλων.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.