ΒΟΤΑΝΑ: Ακανθος (Acanthus Mollis)

Οικογένεια: Acanthaceae Γένος: Acanthus

Η Ακανθος (Bears Breeches) είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό της οικογένειας Acanthaceae, που φθάνει σε ύψος το 1 μέτρο και έχει άσπρα βυσσινή άνθη και σκούρα πράσινα φύλλα. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο και στη χώρα μας τη συναντούμε και με τις ονομασίες Μουτρούνα, Μουτσούνα, Σπρηνιά, Απέρανος κ.α.

Είναι φυτό εγγενές στην περιοχή της Μεσογείου, στην Νότια Ευρώπη, τη βορειοδυτική Αφρική και τα ανατολικά της Κροατίας, ενώ είναι ένα από τα αρχαιότερα καλλιεργούμενα είδη των ελληνορωμαϊκών χρόνων. Το όνομα της αναφέρεται στα ακανθώδη σέπαλα των ανθέων της, ενώ η λατινική ονομασία της "mollis" σημαίνει "μαλακά" και αναφέρεται στην απαλή υφή των φύλλων της. Σύμφωνα με τη μυθολογία η Ακανθος ήταν νύμφη που αγαπήθηκε πολύ από τον Απόλλωνα, ο οποίος την μεταμόρφωσε αργότερα σε λουλούδι. 

Κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τις ρίζες ως κατάπλασμα για να θεραπεύσουν εγκαύματα, διαστρέμματα, αρθρίτιδα και φαλάκρα. Η Ακανθος ήταν το σύμβολο της αθανασίας και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται συχνά σε επιτύμβιες στήλες. Το φύλλο της Ακανθου έχει επίσης χρησιμοποιηθεί συχνά στην αρχιτεκτονική, τη διακοσμητική και τις καλές τέχνες ως μοτίβο, ενώ στολίζει τους κορινθιακούς πυλώνες.

Όλο το φυτό είναι πλούσιο σε ανόργανα άλατα. Επίσης, περιέχει γλίσχρασμα και τανίνες σε μεγάλες ποσότητες με αποτέλεσμα να δρα ευεργετικά εσωτερικά, ως αποχρεμπτικό για την αποβολή των βλεννογόνων και με εξωτερική χρήση επάνω στις εξαρθρωμένες αρθρώσεις, σε πληγές και εγκαύματα.Τα φύλλα του έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες, όπως διουρητικές, μαλακτικές και αιμοστατικές, ενώ είναι ορεκτικά και σε εξωτερική χρήση επουλωτικά. Το αφέψημα του βοτάνου τονώνει την όρεξη, ανακουφίζει το συκώτι και βελτιώνει την πέψη, ενώ δρα ευεργετικά σε περιπτώσεις εσωτερικών αιμορροΐδων. Λόγω των στυπτικών του ιδιοτήτων έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της διάρροιας. Εξωτερικά ως κατάπλασμα επάνω σε ερεθισμένες πληγές έχει μαλακτικές, επουλωτικές και αναλγητικές ιδιότητες.

Τα θρυμματισμένα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται ως κατάπλασμα σε εγκαύματα δρώντας έντονα αναλγητικά και επουλωτικά. Λόγω της στυπτικότητάς του χρησιμοποιείται επίσης και για τον καθαρισμό πληγών. 

Ο βοτανολόγος του 17ου αιώνα, Ν. Culpeper αναφέρει πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό μαλακτικό βότανο για κοιλιακά προβλήματα, στομαχικές κράμπες, ουρική αρθρίτιδα και περιπτώσεις αιματουρίας. Επίσης, όταν εφαρμόζεται σαν κατάπλασμα, συμβάλλει στην αποκατάσταση των σπασμένων οστών και ενισχύει τις αρθρώσεις, ενώ ως εφιδρωτικό το προτείνει σε περιπτώσεις κρυολογήματος και πυρετού.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.