ΒΟΤΑΝΑ: Σημύδα (Betula Pendula) Οικογένεια: Betulaceae, Γένος: Betula
Πρόκειται για ψηλό φυλλοβόλο δένδρο που φτάνει μέχρι και τα 15 μέτρα και στη χώρα μας το συναντούμε κυρίως στα βόρεια (Ροδόπη) με την ονομασία Σημύδα ή Μπετούλα. Ανήκει στην οικογένεια των Σημυδοειδών (Betulaceae) και φύεται σε πεδιάδες, δάση και υγροτόπους σε όλη την βόρεια Ευρώπη, τη βόρεια Ασία, τη Σκανδιναβία και τη Ρωσία.
Η ονομασία Σημύδα ίσως να αποδόθηκε στο δέντρο χάρη στο λευκό ασημένιο χρώμα του κορμού του, που συμβάλλει στην ιδιαίτερη ομορφιά του δέντρου. Ήταν γνωστή εκατοντάδες χρόνια πριν για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Αποτέλεσε στοιχείο λατρείας για τους λαούς της Σιβηρίας, οι οποίοι τη θεωρούσαν κοσμικό δέντρο, ενώ για τους Ρώσους συμβολίζει την άνοιξη. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται κυρίως τα νεαρά φύλλα και λιγότερο ο φλοιός, ο οποίος συλλέγεται με μεγάλη προσοχή για να μην μαραθεί το δένδρο.
Τα φύλλα της Σημύδας περιέχουν σαπωνίνες, φλαβονοειδή, τερπένια και τανίνες. Τα μάτια περιέχουν πτητικό έλαιο, ενώ ο φλοιός περιέχει την ουσία μπετουλινόλη και ένα γλυκοσίδιο παράγωγο της ίδιας ουσίας.
Τα φύλλα της Σημύδας δρουν θετικά σε περιπτώσεις κυστίτιδας και σε άλλες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Έχουν την ιδιότητα να αποβάλλουν τα περιττά υγρά από το σώμα, συντελώντας θετικά σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών, ενώ έχουν χρησιμοποιηθεί και για την ουρική αρθρίτιδα, τους ρευματισμούς και τους ήπιους αρθριτικούς πόνους. Έχουν επίσης αντιοξειδωτικές και τονωτικές ιδιότητες για τον οργανισμό και πιστεύεται πως ενισχύουν τη λειτουργία των νεφρών, του ήπατος και της χολής.
Με εξωτερική χρήση το φυτό έχει την ιδιότητα να καταπραΰνει τους μυϊκούς πόνους, ενώ βοηθά στην επούλωση πληγών και τη βελτίωση δερματικών ατελειών, όπως ακμή, και εξανθήματα. Από τα φύλλα της παρασκευάζεται επίσης, καλλυντική λοσιόν για την τριχόπτωση η οποία εφαρμόζεται μετά το καθιερωμένο λούσιμο.
Επιπλέον, αποδίδονται στο φυτό σημαντικές λιποδιαλυτικές και τονωτικές ιδιότητες γεγονός που εξηγεί και την παραδοσιακή χρήση του αφεψήματός του στο αδυνάτισμα και στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας.
Τέλος, το ξύλο της χρησιμοποιείται ευρέως στην επιπλοποιία και στην παραγωγή χαρτιού.
Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.