ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ: Οι Αργιλοι και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες

Η Αργιλος (Clay) είναι ευρέως διαδεδομένη και χρησιμοποιείται ως μέσο εμπλουτισμού του δέρματος για την περιποίησή του και τη γενικότερη βελτίωση της όψης και της ποιότητάς του. Η παγκόσμια βιομηχανία των καλλυντικών και των φαρμάκων, επιστρέφει και πάλι στη φύση και στις ευεργετικές ιδιότητες των υλών που αυτή προσφέρει στον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερα φυσικά συστατικά για το σκοπό αυτό.

Η άργιλος είναι ένα φυσικό προϊόν ανόργανης σύστασης σε μορφή σκόνης. Το αργιλώδες χώμα προέρχεται από τη διάλυση των πετρωμάτων σε πολύ λεπτά σωματίδια. Πρόκειται για γεωλογικούς σχηματισμούς, που περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά (ανθρακικό ασβέστιο, οργανικές ουσίες, ενώσεις του σιδήρου κ.α.), οι οποίοι δημιουργήθηκαν από χημική αποσάθρωση και μεταφέρθηκαν με το νερό. 

Η χρήση της αργίλου στην φαρμακευτική είναι γνωστή και οφείλεται στη στυπτική και αιμοστατική της δράση, στην ρύθμιση των εντερικών δυσλειτουργιών, καθώς και στην αποθεραπεία στοματικών και δερματικών παθήσεων.

Στον τομέα της αισθητικής και των καλλυντικών προϊόντων γενικότερα, η χρήση της είναι εξίσου σημαντική και χάρη στα θρεπτικά συστατικά που περιέχει αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη και ευεργετική ενάντια σε δερματικές βλάβες.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι άργιλοι χρησιμοποιούνται για πολλούς και διάφορους θεραπευτικούς λόγους. Ακόμα και πριν την ιστορική καταγραφή, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν την άργιλο για εξωτερική και εσωτερική θεραπεία, για την ίαση ασθενειών και για τη γενικότερη βελτίωση της υγείας. Γηγενείς φυλές των Ανδεων, της κεντρικής Αφρικής και της Αυστραλίας, χρησιμοποιούσαν την άργιλο ως κύριο συστατικό της διατροφής τους, αλλά και ως συμπλήρωμα αυτής για διάφορους θεραπευτικούς σκοπούς.

Κατά την αρχαιότητα ο Γαληνός, εισήγαγε τη χρήση της αργίλου για την αποθεραπεία των άρρωστων και τραυματισμένων ζώων, ενώ ο Διοσκουρίδης αξίωσε ιδιαίτερα την αργιλική θεραπεία. Οι Ινδιάνοι της Βορείου Αμερικής, την χρησιμοποιούσαν στο φαγητό, στον σωματικό εξαγνισμό, στην επούλωση πληγών, σε τελετουργίες και στις εμπορικές συναλλαγές τους με άλλες φυλές. 

Στον 1o Παγκόσμιο Πόλεμο, Γερμανοί φυσικοί χρησιμοποίησαν την αργιλική θεραπεία ενάντια στις τροφικές δηλητηριάσεις, στη δυσεντερία, στη διάρροια και στα μολυσμένα τραύματα των στρατευμάτων, μειώνοντας σε μεγάλο βαθμό τους θανάτους. 

Οι Ρώσοι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν την άργιλο για να προστατευτούν από τη ραδιενέργεια, ενώ δούλευαν με πυρηνικό υλικό. Λόγω της ικανότητάς της να προσροφά τη ραδιενέργεια τόσο καλά, μετά την πυρηνική έκρηξη του Τσερνομπίλ, άδειασαν μέσα στους ατομικούς αντιδραστήρες Μπεντονίτη άργιλο. Στις μεγάλες πόλεις, η προσθήκη της αργίλου στο νερό των υδραγωγείων, συμβάλλει στη δέσμευση του πλεονάζοντος χλωρίου και επομένως στο φιλτράρισμα του νερού.

Σήμερα, η εναλλακτική ιατρική συνιστά τη χρήση της αργίλου για μία ολική αποτοξίνωση, για την αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών και τραυματισμών, καθώς και στη κοσμετολογία και την αισθητική.

 Η Κόκκινη Αργιλος θεωρείται, σήμερα, ιδανική για την ανανέωση της επιδερμίδας. Η υψηλή της περιεκτικότητα σε οξείδια του σιδήρου επιτυγχάνει την αναγέννηση των κυττάρων, δυναμώνοντας την επιδερμίδα και χαρίζοντας της λάμψη. Η χρήση της προτείνεται σε περιπτώσεις που η επιδερμίδα έχει σημάδια, όπως είναι οι ουλές, οι ραγάδες, σημάδια από κάψιμο, κοκκινίλες που προέρχονται από σπασμένα αιμοφόρα αγγεία, μελανιές κ.α. Είναι ιδανική για την περιποίηση των ματιών - ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μαύρων κύκλων ή σε περιπτώσεις που τα μάτια έχουν έντονες σακούλες. Επίσης, χρησιμοποιείται συχνά και σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος λ.χ. κοιλιά, μπούστο, μπράτσα τα οποία παρουσιάζουν σημάδια χαλάρωσης. 

 Η Κίτρινη Αργιλος θεωρείται ιδανική για την περιποίηση της ευαίσθητης επιδερμίδας και χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για την αποτοξίνωση της. Καθαρίζει τους πόρους σε βάθος, αφαιρώντας τις τοξίνες ενώ παράλληλα απελευθερώνει τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά της στην επιδερμίδα. Είναι ιδανική για την περιποίηση της πολύ ευαίσθητης επιδερμίδας και χρησιμοποιείται συχνά για την ακμή, τα εκζέματα και για διάφορες μορφές δερματίτιδας.

 Η Λευκή Αργιλος είναι πλούσια σε οξείδιο του πυριτίου. Θεωρείται ιδανική για την βαθιά απολέπιση της επιδερμίδας. Η χρήση της συμβάλει στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων από το δέρμα και του σμήγματος από τους πόρους. Βελτιώνει τοπικά την κυκλοφορία του αίματος, ενώ παρέχει ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση ενισχύοντας τη δυνατότητα του οργανισμού στην αντιμετώπιση δερματικών ερεθισμών. Είναι ιδιαίτερα μαλακτική στη δράση της και για το λόγο αυτό προτείνεται για ευαίσθητες και ξηρές επιδερμίδες. 

 Η Πράσινη Αργιλος είναι ιδιαίτερα πλούσια σε μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο, μαγγάνιο, χαλκό, δολομίτη, φώσφορο, κοβάλτιο και πολλά ακόμη μεταλλικά στοιχεία. Θεωρείται ιδανική για την αποτοξίνωση της επιδερμίδας. Ενδείκνυται για τον καθαρισμό και τη τόνωση του δέρματος, καθώς βοηθάει στην αποβολή των τοξινών και συμβάλει στη σύσφιξη της επιδερμίδας μέσα από τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος τοπικά. Έχει την ιδιότητα να αφαιρεί τις ακαθαρσίες που συγκεντρώνονται στους πόρους και να καθαρίζει σε βάθος. 

 Η Ροζ Αργιλος αποτελεί έναν συνδυασμό λευκής και κόκκινης αργίλου και είναι πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία όπως είναι το πυρίτιο, το σίδηρο και το νάτριο. Η Ροζ Αργιλος θεωρείται ιδανικός για την περιποίηση της ευαίσθητης και ευερέθιστης επιδερμίδας, εκείνης που εμφανίζει συχνά αλλεργίες ή/και αντιδράσεις στις περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Αποκαθιστά το φυσιολογικό pH, ενδυναμώνει και αναζωογονεί την επιδερμίδα που υποφέρει από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας. Είναι ιδιαίτερα δραστική και ενδέχεται να δημιουργήσει τοπικές κοκκινίλες μετά από την εφαρμογή της, αλλά  πρόκειται για παροδική αντίδραση της επιδερμίδας στα δραστικά συστατικά του. 

 Η Αργιλος Μπετονίτη (Bentonite), που προορίζεται για καλλυντική χρήση, προέρχεται από την επεξεργασία ηφαιστειακής στάχτης. Περιέχει παραπάνω από 70 ιχνοστοιχεία, ενώ καταναλώνεται και εσωτερικά - ως συμπλήρωμα διατροφής - κυρίως για την αντιμετώπιση ελλείψεων του οργανισμού σε μεταλλικά στοιχεία και ως προϊόν detox. Εξωτερικά χρησιμοποιείται όπως όλες οι άργιλοι, για την απορρόφηση τοξινών, ακαθαρσιών και βαρέων μετάλλων από την επιδερμίδα. Έχει το χαρακτηριστικό πως όταν έρχεται σε επαφή με το νερό, δημιουργείται ένα ηλεκτρικό φορτίο το οποίο συγκρατεί τις τοξίνες και τις απορροφά σαν σφουγγάρι. Χρησιμοποιείται συνήθως ως συστατικό σε μάσκες ομορφιάς και στις περισσότερες περιπτώσεις σε συνδυασμό με άλλες αργίλους. 

 To Rhassoul είναι μια Αργιλος που εξορύσσεται στο Ανατολικό Μαρόκο. Πρόκειται στην ουσία για ένα είδος ηφαιστειακού πηλού, ο οποίος είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως είναι το οξείδιο του πυριτίου, το μαγνήσιο και το ασβέστιο. Χρησιμοποιείται για περισσότερα από 1.400 χρόνια για την περιποίηση των μαλλιών και της επιδερμίδας. Θεωρείται, σήμερα, η πιο ισχυρή άργιλος για την αποτοξίνωση της επιδερμίδας και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα περισσότερα κέντρα Spa στο κόσμο. Θεωρείται πως μειώνει την ξηρότητα του δέρματος, αυξάνει την ελαστικότητα της επιδερμίδας, αφαιρεί την ανεπιθύμητη λιπαρότητα και απομακρύνει τα νεκρά κύτταρα.

 Λασπόλουτρα

Τα λασπόλουτρα εφαρμόζονται με το βύθισμα του ασθενούς στην ιαματική λάσπη και η θεραπευτική τους δράση οφείλεται στον είδος του θεραπευτικού πηλού (άργιλος).

 Γεωθεραπεία

Πρόκειται για ένα μείγμα ενός ή περισσότερων αργιλικών ορυκτών με νερό, το οποίο εφαρμόζεται κατευθείαν πάνω στο δέρμα, υπό μορφή ενός ομοιόμορφου στρώματος με πάχος περίπου 1 cm. Η εφαρμογή της μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με το αν γίνει ως κατάπλασμα ή σε μια μπανιέρα με την προσθήκη αργιλικών ορυκτών, γεγονός που εξαρτάται από το μέγεθος της περιοχής η οποία κουράρεται. 

 Καταπλάσματα

Τα καταπλάσματα χρησιμοποιούνται όταν η λάσπη εφαρμόζεται σε μία μικρή περιοχή του σώματος. Σε περιοχές με έντονα παθολογικά συμπτώματα (ερεθισμένες, με κυκλοφορική συμφόρηση), η θερμοκρασία της λάσπης θα πρέπει να είναι χαμηλότερη από αυτήν του σώματος (κρύα λάσπη). 

 Μπάνια με προσθήκη αργιλικών ορυκτών

Η χρήση τους συνιστάται όταν η υπό θεραπεία περιοχή του σώματος είναι εκτεταμένη. Η εφαρμογή τους προϋποθέτει μούλιασμα των σημείων ή ολόκληρου του σώματος σε μπανιέρα γεμάτη με ένα μείγμα αργιλικών ορυκτών και νερό. Η θερμοκρασία του νερού (κρύο ή ζεστό) εξαρτάται από τους θεραπευτικούς σκοπούς.

 Πηλοθεραπεία

Η Διεθνής Κοινότητα της Ιατρικής Υδρολογίας όρισε τον πηλό ως ένα φυσικό προϊόν, που αποτελείται από θαλασσινό - λιμνοθαλάσσιο ή μεταλλικό- ιαματικό νερό, με οργανικά και ανόργανα συστατικά, προερχόμενα από τη βιολογική δράση (χώματος) και τη γεωλογική δράση(αργιλικών μετάλλων), που εφαρμόζεται τοπικά ως κατάπλασμα ή με την προσθήκη του σε μπάνιο για θεραπευτικούς σκοπούς.

 Στην περιποίηση προσώπου και σώματος

Στην περιποίηση του δέρματος, η άργιλος εφαρμόζεται με τη μορφή μάσκας, για να φωτίσει το θαμπό δέρμα και να απορροφήσει το πλεονάζον σμήγμα των μεικτών και λιπαρών δερμάτων. Στην παρασκευή μασκών μπορούν επίσης να προστεθούν διάφορα ανθόνερα, λάδια, καθώς και αιθέρια έλαια.

 Για το πρόσωπο

• 1 κουταλιά άργιλος μπετονίτη

• 1 κουταλάκι ροδόνερο

• 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο χαμομηλιού

Απλώνεται στο πρόσωπο και αφήνεται να δράσει για 15 με 20 λεπτά. Αφαιρείται με χλιαρό νερό.

• 1 κουτάλι της σούπας πράσινη άργιλος

• 1 κουταλάκι του γλυκού μέλι

• λίγο ζεστό νερό ή αγγουρόνερο. 

Στη συνέχεια, το μείγμα απλώνεται στο πρόσωπο και αφήνεται να δράσει για 15 με 20 λεπτά. Η μάσκα ξεβγάζεται με χλιαρό νερό, μέσα στο οποίο έχει προστεθεί λίγο λεμόνι.

• 1 κουταλιά λευκή άργιλος

• 1 κουταλάκι κρέμα γάλακτος

• 1 κουταλάκι ελαιόλαδο

Απλώνεται στο πρόσωπο και αφήνεται να δράσει για 15 με 20 λεπτά. Αφαιρείται με χλιαρό νερό.

• ½ κουταλάκι λεπτόκοκκο μαγειρικό αλάτι

• 2 κουταλιές λεμόνι

• 1 κουταλιά ζάχαρη άχνη

• 1 κουταλιά πράσινη άργιλο

• 1 κουταλιά τριμμένα φύλλα μέντας, καμφοράς ή δυόσμου

• 2 – 4 κουταλιές αφέψημα καλέντουλας ή 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο καλέντουλας.

Ανακατέψτε όλα τα υλικά μαζί, εκτός από το λεμόνι και τη Καλέντουλα, τα οποία προσθέτετε στο τέλος και ανακατεύετε ξανά. Τρίψτε την παραγόμενη πάστα σε καθαρό και βρεγμένο πρόσωπο κάνοντας μασάζ με απαλές κυκλικές κινήσεις. Ξεβγάζετε με χλιαρό νερό.

• 1 κουταλιά λευκή ζάχαρη

• ½ κουταλάκι κίτρινη άργιλο 

• 1 κουταλιά σιτέλαιο

• ½ κουταλάκι χαμομηλόλαδο

• 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο καλέντουλας.

Ανακατέψτε όλα τα υλικά μαζί και τρίψτε με απαλές και κυκλικές κινήσεις σε καθαρό και καλά βρεγμένο πρόσωπο. Ξεβγάζετε με χλιαρό νερό.

• 1 κουταλιά λευκή ζάχαρη

• 1 κουταλιά λευκή άργιλο

• ½ κουταλάκι αλάτι Ιμαλάϊων

• 1 κουταλιά ροδέλαιο

• 1 κουταλιά έλαιο τζοτζόμπα

• 2-3 σταγόνες αιθέριο έλαιο μύρου.

Ανακατέψτε όλα τα υλικά μαζί και με απαλές και κυκλικές κινήσεις, απλώστε τη πάστα σε όλο το πρόσωπο, κάνοντας ελαφρύ μασάζ. Ξεβγάλτε με χλιαρό νερό και απλώστε ενυδατική κρέμα.

 Για το σώμα

• 1 ποτήρι ροδόνερο ή αποσταγμένο νερό

• 2 κουταλιές πράσινη άργιλο

• ½ κουταλάκι του γλυκού αλάτι (πολύ λεπτόκοκκο)

• 10 σταγόνες βάμμα ιωδίου

• 2 κουταλιές φύκια (σκόνη). 

Το μείγμα αλείφεται σε όλο το σώμα με μια σπάτουλα, αφού πρώτα ανακατευτούν καλά όλα τα υλικά και στη συνέχεια τυλίγεστε με πλαστικό μεμβράνη και σκεπάζεστε με μία κουβέρτα για 20 - 30 λεπτά. Ξεπλένεστε και στη συνέχεια απλώνετε ένα χαλαρωτικό λάδι μασάζ με αιθέρια έλαια. Η μάσκα αυτή μπορεί ωα χρησιμοποιείται δύο φορές την εβδομάδα, ή δύο φορές το μήνα, ρίχνοντας το μείγμα σε μια μπανιέρα με ζεστό νερό. Η παραμονή στο νερό προτείνεται για διάρκεια 15΄. Αντενδείκνυται για όσους πάσχουν από προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα, λόγω της περιεκτικότητάς της σε ιώδιο.

Σε λίγο ζεστό νερό προστίθενται 30 γραμμάρια πράσινης αργίλου. Επιπλέον, μπορεί να προστεθεί λίγο δαφνέλαιο, το οποίο περιέχει θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν την υγιή ανάπτυξη του βολβού της τρίχας. Το μείγμα θα πρέπει να είναι ρευστό. Το χλιαρό μείγμα, απλώνεται σε υγρά μαλλιά, ενώ παράλληλα γίνεται μάλαξη στην περιοχή για 5 λεπτά. Κατόπιν, ξεπλένεται με άφθονο νερό. Το σαμπουάν αργίλου είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για τα ξηρά μαλλιά, διότι τα καθαρίζει σε βάθος, χωρίς να επηρεάζει τη φυσική λιπαρότητα της τρίχας.