ΒΟΤΑΝΑ: Χαμομήλι (Marticaria Chamemilla) Οικογένεια: Asteraceae, Γένος: Marticaria

Το χαμομήλι είναι αρωματικό ποώδες μονοετές φυτό και το γένος του περιλαμβάνει περίπου 70 είδη, με γνωστότερο το Chamomilla Recutita ή Matricaria Chamomilla, Χαμαίμηλον το Κοινόν ή Ματρικαρία το Χαμαίμηλον. Αυτό το είδος φύεται σε όλη την Ελλάδα, όπου είναι γνωστό με τα ονόματα Χαμομήλι και Χαμόμηλο, ενώ στην Κύπρο είναι γνωστό και ως Μουγιόχορτο. Από τα άνθη του χαμομηλιού κατασκευάζεται το δημοφιλές αφέψημα, ενώ εκχυλίσματα χαμομηλιού χρησιμοποιούνται σε διάφορα καλλυντικά και σαμπουάν.

Πασίγνωστο βότανο από την αρχαιότητα όπου το χρησιμοποιούσαν για ενοχλήσεις του στομάχου, του εντέρου και της χολής. Ο πρώτος που αναφέρει τις ευεργετικές του ιδιότητες είναι ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της Ιατρικής που το θεωρούσε εμμηναγωγό και φάρμακο κατά της υστερίας. Το συνιστούσαν σε γυναίκες για τη μείωση των πόνων της περιόδου και επιπλέον το τοποθετούσαν τοπικά ως επίθεμα σε πληγές, για να επουλωθούν πιο γρήγορα.

Περιέχει κουμαρίνη, αιθέρια έλαια, φλαβονοειδή, αζουλένιο, λακτόνες, τερπένια, φαινόλες, κάδμιο, μεταλλικά στοιχεία κ.α.Το χαμομήλι έχει αντισπασμωδικές, ηρεμιστικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριδιακές, αντισηπτικές και αντικαταρροϊκές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται ευρέως για τα έλκη του πεπτικού, το φούσκωμα και την καούρα. Έχει χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις ναυτίας του ταξιδιώτη, ρινικής καταρροής (συνάχι), διάρροιας, κόπωσης, αιμορροΐδων, μαστίτιδας και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις γαστρεντερικών ενοχλήσεων και πόνων της οδοντοφυΐας συνδυαζόμενες με νευρικότητα σε παιδιά. Δρα επίσης κατά των αερίων των εντέρων. Έχει παρατηρηθεί ότι η συνεχής χρήση του μειώνει σημαντικά το ουρικό οξύ στο αίμα. Το χαμομήλι είναι επίσης γνωστό για τις φυσικές αγχολυτικές του ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν στη χαλάρωση των νεύρων, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί για την αγωγή της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής.

Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση χαμομηλιού μπορεί να ελέγξει τα υπεργλυκαιμικά συμπτώματα και το διαβήτη, καθώς μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ. Έχει επίσης αποδειχτεί ότι το χαμομήλι έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Η γερμανική επιτροπή Ε ενέκρινε επίσης, τη χρήση του χαμομηλιού σε φλεγμονές και ερεθισμούς της αναπνευστικής οδού (με εισπνοή) και των γενετικών οργάνων (με λουτρά και πλύσεις).Έχει επίσης αντιπηκτικές ιδιότητες, μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων και δρα συμπληρωματικά με φάρμακα που χορηγούνται σε ασθενείς με καρδιοπάθεια ή κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια προσφέροντας επιπρόσθετη αντιπηκτική δράση.

Έχει αναφερθεί επίσης, ως ισχυρό αντιοξειδωτικό το αιθέριο έλαιο Χαμομηλιού, καθώς έχει αποδειχθεί ότι έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση.Το χαμομήλι βρίσκει πολλές εφαρμογές στον χώρο της αισθητικής, κυρίως λόγω των ευεργετικών και καταπραϋντικών ιδιοτήτων του στο δέρμα. Χρησιμοποιείται για την ομορφιά του προσώπου και γενικά για όλο το σώμα, ενώ ενισχύει το χρώμα των φυσικών ξανθών μαλλιών. Λειτουργεί άψογα σαν γαλάκτωμα καθαρισμού και είναι ευεργετικό για τα πρησμένα κόκκινα μάτια και τους μαύρους κύκλους. Χάρη στις καταπραϋντικές και βακτηριοκτόνους ιδιότητες του ανακουφίζει από το «κριθαράκι» μετά από συνεχείς πλύσεις.
Επισημαίνεται ότι άτομα που είναι αλλεργικά γενικά με φυτά, μπορεί να είναι αλλεργικά και στο χαμομήλι και για το λόγο αυτό πρέπει να το αποφεύγουν. Επίσης το χαμομήλι μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση σιδήρου από το έντερο. Έτσι ασθενείς που πάσχουν από έλλειψη σιδήρου ή που παίρνουν σίδηρο πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό πριν τη χρήση του.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.