ΒΟΤΑΝΑ: Τριγωνέλλα (Trigonella) Οικογένεια: Fabaceae, Γένος: Trigonella

Η Τριγωνέλλα (Fenugreek) είναι γνωστή και με τις ονομασίες Τριγωνίσκος, Τήλι, Ντηλιλίνα, Ντοντιλίνα, Στροφύλι, Μοσχοσίταρο κ.α. Είναι φυτό ποώδες, ετήσιο της οικογένειας των ψυχανθών, με 70 περίπου είδη, εγγενή σε όλη την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία. Το ύψος του κυμαίνεται από 10 έως 50 εκ. και τα φύλλα του είναι τρίφυλλα με 1-2 άνθη λευκο-κιτρινωπά ή λευκά, ενώ οι τρυφεροί βλαστοί του είναι μυρωδάτοι και βρώσιμοι. Η ονομασία Μοσχοσίταρο προέρχεται από τους σπόρους του φυτού, το αλεύρι των οποίων αν ανακατευθεί με αυτό του σταριού δίνει στο ψωμί μια γλυκιά νοστιμιά.

Τα διάφορα είδη Τριγωνέλλας, καλλιεργούνταν ευρέως κατά την αρχαιότητα σε όλη τη Μεσόγειο και τη νότια Ασία και υπάρχουν αναφορές από τον Ιπποκράτη και τον Διοσκουρίδη, ο οποίος το αναφέρει με την ονομασία Τήλις. Στην αρχαία Αίγυπτο το θεωρούσαν ευεργετικό για την επιδερμίδα και το χρησιμοποιούσαν ως διεγερτικό της μήτρας στον τοκετό. Στην Ελλάδα υπάρχουν αυτοφυή 14 είδη, με σπουδαιότερο τον Τριγωνίσκο ή Τήλι, που καλλιεργείται και για θεραπευτικούς σκοπούς και τον συναντούμε σε αγρούς της Β. Ελλάδας, στη Πελοπόννησο, τη Κρήτη και τα νησιά του Ιονίου.Τα βρώσιμα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται σε σαλάτες και περιέχουν υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά, ασβέστιο, φώσφορο και σίδηρο. Οι σπόροι της Τριγωνέλλας περιέχουν βλεννώδεις ουσίες, χολίνη, πτητικό έλαιο, πρωτεΐνες, ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο και βιταμίνες Α, Β, C και χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό και ως άρτυμα για την παρασκευή του παστουρμά. 

Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι σπόροι αλεσμένοι σε σκόνη και τα επίγεια τμήματα. Επίσης, από του σπόρους του φυτού εξάγεται το αιθέριο έλαιο της Τριγωνέλλας, το οποίο έχει διάφορες χρήσεις στην αρωματοθεραπεία. Στην Κίνα χρησιμοποιούν τους σπόρους του φυτού ως αφροδισιακούς και θερμαντικούς για τα νεφρά και τα αναπαραγωγικά όργανα. Αυτό ίσως οφείλεται στις στεροειδείς σαπωνίνες που περιέχουν, οι οποίοι μοιάζουν πολύ με τις ανθρώπινες σεξουαλικές ορμόνες. Το βότανο δρα ως αποχρεμπτικό, μαλακτικό, τονωτικό και γαλακταγωγό, ενώ λιπαίνει το έντερο, και μειώνει τον πυρετό. Βοηθά στην μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και σακχάρου του αίματος. Είναι ισχυρό διεγερτικό της παραγωγής γάλακτος στις μητέρες και έχει τη φήμη ότι ενισχύει την ανάπτυξη των μαστών. Είναι επίσης, κατάλληλο για τη μείωση φλεγμονών σε περιπτώσεις τραυμάτων και ερεθισμένων πληγών, ενώ έχει αποδειχθεί ευεργετικό σε παθήσεις των οφθαλμών και σε φλεγμονές των πνευμόνων.
Δεν λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης γιατί δρα διεγερτικά στη μήτρα. 

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.