ΒΟΤΑΝΑ: Πεντάνευρο (Plantago Major) Οικογένεια: Plantaginaceae, Γένος: Plantago

Αυτοφυές φυτό που συναντάται σε όλες τις εύκρατες περιοχές της Ευρώπης και που φθάνει σε ύψος μόλις τα 15-20 εκατοστά. Έχει πλατιά σταχτοπράσινα φύλλα με πέντε νεύρα τα οποία είναι βρώσιμα και έχουν γεύση που μοιάζει με το σπανάκι. Στη χώρα μας το συναντάμε και με τις ονομασίες Ψυλλόχορτο, Νεροκόνιζα, Πλαντάγινον το μείζον, Αρνόγλωσσο και Βούπρηστις.

Οι θεραπευτικές του ιδιότητες αναφέρονται από το Διοσκουρίδη, το Γαληνό και άλλους διάσημους γιατρούς στην  αρχαιότητα. Παραδοσιακά το χρησιμοποιούσαν για να σταματά γρήγορα τις αιμορραγίες και για να αποτρέπει τη μητρική αιμορραγία μετά από τον τοκετό.

Περιέχει καροτίνη, βιταμίνες C και Κ, γλυκοσίδια, πικρές ουσίες, και τανίνες, οργανικά οξέα, βλέννα, σαπωνίνες, ένζυμα, αλκαλοειδή και φυτοσίδια. Οι σπόροι του σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, αποτελούν μια από τις υψηλότερες πηγές ινών που υπάρχουν στις τροφές. Είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη B1 και ριβοφλαβίνη. Περιέχει επίσης, ιριδοειδή γλυκοζίδια και Αουκουβίνη - Acubin, ουσία η οποία έχει αναφερθεί ως ισχυρά αντιτοξική.

Το πεντάνευρο χρησιμοποιείται για την γρήγορη επούλωση αιμορραγικών πληγών και βοηθά στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων ιστών. Μπορεί να επουλώσει χρόνιες πληγές που δεν κλείνουν και να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία μωλώπων και σπασμένων οστών. Η φυσική αντιβακτηριδιακή και αντι-φλεγμονώδη δράση των φύλλων του, το καθιστούν ιδανικό σε περιπτώσεις κνησμού και δερματικών πόνων. Με το αφέψημα των φύλλων του (σε σπρέι ψεκασμού) αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η φαγούρα από τσιμπήματα κουνουπιών ή άλλων εντόμων και θεραπεύονται τα εξανθήματα.

Θεωρείται επίσης, αντι-καταρροϊκό και αποχρεμπτικό, δηλαδή ωφέλιμο σε παθήσεις του αναπνευστικού, όπως βήχας, βρογχικό άσθμα, βρογχίτιδα κ.α. Το αφέψημα του φυτού ή το υγρό που λαμβάνεται με απόσταξη θεωρείται καλό κολλύριο γιατί περιέχει ιριδοειδή.Τα φύλλα του πεντάνευρου περιέχουν ουσίες που έχουν επίδραση στη μείωση των λιπιδίων, των τριγλυκεριδίων, της χοληστερόλης, και των λιποπρωτεϊνών στο αίμα και ενδείκνυνται ως προληπτικό για καρδιακές παθήσεις. Το βότανο θεωρείται πως καθαρίζει το σώμα από την χοληστερόλη και ανεβάζει τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης στο αίμα δυναμώνοντας τα τριχοειδή αγγεία.

Οι σπόροι του περιέχουν mucilage μέχρι 30% (πηχτή φυσική ουσία σαν κόλλα) που φουσκώνει στο έντερο, ενεργώντας σαν καθαρτικό και κατευναστικό στις ερεθισμένες μεμβράνες. Οι σπόροι χρησιμοποιούνται επίσης και στην θεραπεία των παρασιτικών σκουληκιών. Είναι στυπτικό και ωφέλιμο σε διάρροια, δυσκοιλιότητα, κυστίτιδα, γαστρίτιδα, κολίτιδα, πεπτικά έλκη, δυσεντερία και στο σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Επίσης, υπάρχει έρευνα σε εξέλιξη για το κατά πόσο το βότανο επηρεάζει στη μείωση του σακχάρου στο αίμα.Επειδή το Πεντάνευρο είναι ένα ισχυρό πηκτικό, θα πρέπει να αποφεύγεται στις περιπτώσεις ασθενών που λαμβάνουν αντιπηκτικά ή από εκείνους που είναι επιρρεπείς σε θρομβώσεις.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.