ΒΟΤΑΝΑ: Νούφαρο (Nymphaea Alba) Οικογένεια: Nymphaeaceae, Γένος: Nymphaea

Το αρχαίο όνομα του φυτού είναι Νυμφαία και προέρχεται από την ελληνική λέξη Νύμφη. Πολυετή υδρόβιο φυτό της οικογένειας των Νυμφαιιδών, που περιλαμβάνει 50 είδη, με ρίζωμα παχύ, φύλλα επιπλέοντα ή πάνω από το νερό, και άνθη επιπλέοντα. Στην Ελλάδα, αυτό-φύεται σε ποταμούς, λίμνες και τέλματα. Λέγεται και  Πλατομαντήλα του νερού, Νεροκολοκυθιά ή Πλεμονόχαρτο. Το φυτό ανθίζει από Ιούνιο έως Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι ρίζες, αλλά και τα άνθη, οι σπόροι και τα φύλλα του. Στη Σουηδία τρώνε την ρίζα του.

Στη χώρα μας ήταν γνωστό στην αρχαιότητα από τον Θεόφραστο, τον Διοσκουρίδη και τον Ηρόδοτο. Ο Θεόφραστος (300π.Χ.) αναφέρει πως οι αρχαίοι Έλληνες αφιέρωναν τα νούφαρα στις ημίθεες παρθένες του νερού, τις Νύμφες.  Σύμφωνα με τη μυθολογία, όποιος έκοβε ένα νούφαρο, η νύμφη της πηγής τον τραβούσε από το πόδι και τον πήγαινε στο βασίλειο της. Όλα τα μέρη του φυτού ήταν χρήσιμα και φαγώσιμα από ανθρώπους και ζώα. Τα σπέρματα του τα ανακάτευαν με το αλεύρι για να παρασκευάσουν ψωμί.  Η αρχαιότερη αναφορά χρονολογείται στο 3000-2500π.Χ στην αρχαία Αίγυπτο, όπου αποκαλούσαν τα νούφαρα Λωτούς.  Θεωρούνταν ένα από τα σημαντικότερα φυτά στην τέχνη, στις θρησκευτικές τελετουργίες, στην ιατρική αλλά και ως τρόφιμο. Ο λόγος της λατρείας έγκειται στη πεποίθηση ότι τα όμορφα άνθη του νούφαρου και η καθαρότητα που εκπέμπουν, είναι συγκρίσιμες με τις προσδοκίες της ανθρωπότητας, την αγνότητα και την αθανασία. Επίσης, υπάρχουν αναφορές πως χρησιμοποιούσαν το φυτό για φαρμακευτικούς σκοπούς, κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών των σεξουαλικών οργάνων. Ενώ υπήρχε η πεποίθηση πως η ρίζα του νούφαρου είχε την ιδιότητα να μειώνει την ερωτική διάθεση. Οι Ινδικοί θεοί παριστάνονται την στιγμή της γέννησης τους πάνω στο άνθος του νούφαρου. Έτσι συμβόλιζαν, σύμφωνα με την αντίληψη της βραχμανικής θρησκείας, ότι η ζωή εμφανίστηκε πρώτα στο νερό. 

Σήμερα, για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες χρησιμοποιούνται κυρίως ο ρίζες του φυτού, με στυπτικές, καρδιοτονωτικές, μαλακτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.  Ένα τσάι που παράγεται από τις ρίζες του νούφαρου βοηθάει στη θεραπεία της σεξουαλικής ευερεθιστικότητας και  μειώνει τη σπερματόρροια. Το φυτό περιέχει μια ουσία τη  νυμφαλίνη με καρδιοτονωτική δράση. Τα άνθη του έχουν ελαφρώς ναρκωτικές ιδιότητες. Η ρίζα του περιέχει άμυλο, φυτικά οξέα, τανίνη, διάφορα άλατα και έχει μαλακτικές, αντί-αφροδισιακές  και κατευναστικές ιδιότητες.

Η χρήση του επίσης, συνίσταται στις περιπτώσεις παθήσεων των νεφρών, της κύστεως και σε περιπτώσεις δυσεντερίας. Το τσάι του δρα κατά της αϋπνίας και των πνευμονικών ενοχλήσεων. Επίσης, το έγχυμα των ανθέων σε μικρές δόσεις συνίσταται κατά του βήχα, ως παυσίπονο, ηρεμιστικό και υπνωτικό μέσο, ενώ σε λοσιόν αποτελεί καλό καθαριστικό του δέρματος. Ο πολτός των φρέσκων φύλλων έχει επουλωτικές ιδιότητες. Βοηθά σε μολύνσεις των γεννητικών οργάνων υπό μορφή κομπρέσων ή σε πλύσεις για την κολπίτιδα  που προκαλείται από τριχομονάδες, την φαγούρα κ.α. Το έγχυμα του φυτού συστήνεται ως διουρητικό και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κατακράτησης ούρων, σε οιδήματα καρδιακής προέλευσης, φλεγμονές των νεφρών και προστατίτιδα. 

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.