Η υγεία της καρδιάς

Η καρδιά έχει τη μοναδική ιδιότητα να διοχετεύει αίμα στους πνεύμονες αλλά και στο υπόλοιπο σώμα. Το αίμα είναι ένα εσωτερικό σύστημα μεταφοράς που μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο στα κύτταρα, ενώ παράλληλα απομακρύνει από αυτά τα άχρηστα προϊόντα, όπως το διοξείδιο του άνθρακα. 

Το αίμα αποτελείται από: 

• • ερυθροκύτταρα ή ερυθρά αιμοσφαίρια: περιέχουν αιμογλοβίνη, τη χρωστική που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα και ευθύνεται για το κόκκινο χρώμα του 
• • λευκοκύτταρα ή λευκά αιμοσφαίρια: είναι σημαντικά συστατικά του ανοσοποιητικού 
• • αιμοπετάλια: συμμετέχουν στην πήξη του αίματος 
• • οξυγόνο και πλάσμα: αποτελείται από νερό και διαλυμένα σε αυτό συστατικά Τα κύτταρα του αίματος προστατεύουν το σώμα από την εισβολή μικροοργανισμών και βοηθούν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος ελέγχοντας την απώλεια θερμότητας από το δέρμα. Στη χαλάρωση, η καρδιά χτυπά 60-80 φορές το λεπτό και διοχετεύονται περίπου 80ml αίματος ανά κτύπο, δηλαδή περίπου 6 λίτρα ανά λεπτό. Κατά τη διάρκεια πολύ έντονης άσκησης, μπορεί να διοχετεύονται μέχρι και 250ml αίματος ανά κτύπο, επομένως μέχρι και 50 λίτρα ανά λεπτό. 

Τι προκαλεί Καρδιακές Παθήσεις & Προβλήματα στο Κυκλοφορικό;

Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και διαταραχών στο κυκλοφορικό. Μερικοί από αυτούς είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η απουσία άσκησης, η ελλιπής διατροφή, τα γονίδια, η ηλικία, το φύλο, η υψηλή πίεση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και/ή ομοκυστεΐνης και ο διαβήτης. Η εμφάνιση καρδιακών προβλημάτων είναι αρκετά συχνή στο Δυτικό Κόσμο. Σχεδόν ένας στους τρεις άντρες πεθαίνει από καρδιά. Επίσης, οι άντρες ηλικίας μεταξύ 45 και 54 ετών είναι 4 φορές πιο πιθανό να πάθουν καρδιακή προσβολή από γυναίκες του ίδιου ηλικιακού εύρους. Έχει παρατηρηθεί ότι τα καρδιακά προβλήματα εμφανίζονται συχνά σε πολλά άτομα της ίδιας οικογένειας. Παρόλο που απΆ ότι φαίνεται υπάρχει κάποια προδιάθεση στην παρουσίαση καρδιακών και κυκλοφορικών προβλημάτων, μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης αυτών αν: 

• • ασκείστε συχνά 
• • δεν καπνίζετε 
• • διατηρείτε κατάλληλο σωματικό βάρος 
• • ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή 
• • προσέχετε πολύ των τύπο των λιπών που καταναλώνετε 

Κοινές Καρδιακές Παθήσεις 

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρδιακών παθήσεων, πολλοί με κάποια κοινά χαρακτηριστικά: 

• Στηθάγχη ~ χαρακτηρίζεται από πίεση, σφίξιμο, κάψιμο ή πόνο που εντοπίζεται συνήθως οπισθοστερνικά (πίσω από το στέρνο). Συχνά υποδηλώνει στεφανιαία αρτηριακή νόσο και συχνά συνοδεύει το άγχος και την υπέρταση. 
• Αρτηριοσκλήρωση ~ σκλήρυνση των αρτηριών που συμβαίνει με την ηλικία και ελαττώνει την ικανότητα να διοχετεύεται αίμα στο σώμα. Οδηγεί σε υψηλή πίεση και αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού και καρδιακής προσβολής. 
• Αθηροσκλήρωση ~ είναι η σταδιακή απόφραξη των αρτηριακών τοιχωμάτων από την εναπόθεση λιπιδίων όπως χοληστερόλης, λιπαρών οξέων και θρόμβων αίματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πίεσης (λόγω της παρεμπόδισης της ροής του αίματος) και αυξημένες πιθανότητες εγκεφαλικού ή καρδιακής προσβολής. Είναι πιο συχνή στους άνδρες, τους καπνιστές, τους υπέρβαρους ή σε άτομα με καθιστική ζωή. 
• Καρδιακή Αρρυθμία ~ είναι μια ανωμαλία στο ρυθμό ή την ταχύτητα του καρδιακού κτύπου και προκαλείται από διαταραχή των ηλεκτρικών ώσεων μέσα στην καρδιά. 
• Συμφορητική Καρδιακή Ανεπάρκεια (CHF) ~ το CHF αναφέρεται στην ανικανότητα της καρδιάς να ανταπεξέλθει στο έργο της να διοχετεύει αίμα στους πνεύμονες και το υπόλοιπο σώμα. Συχνά προκαλείται από συνδυασμό αθηροσκλήρωσης, υπέρτασης και/ή άλλων παραγόντων κινδύνου, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε οίδημα (κατακράτηση υγρού). 
• Έμφραγμα του Μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή) ~ είναι ο ξαφνικός θάνατος ενός τμήματος του καρδιακού μυ που συχνά χαρακτηρίζεται από επίμονο πόνο στο στήθος. Είναι η μόνη πιο συχνή αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι περισσότεροι άνθρωποι που παθαίνουν καρδιακή προσβολή έχουν αθηροσκλήρωση. 
• Θρόμβωση ~ συμβαίνει όταν ένας θρόμβος αίματος μπλοκάρει μια αρτηρία εμποδίζοντας το αίμα να ρεύσει μέσα σ΄ αυτήν. 

Τα Συμπληρώματα για την Υγεία της Καρδιάς και του Κυκλοφορικού περιλαμβάνουν: 

• Αντιοξειδωτικά – έχει πλέον αναγνωριστεί ότι τα αντιοξειδωτικά συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση των βλαβών που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες στις μεμβράνες των κυττάρων και της απόθεσης των λιπών, συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης. Έρευνες έχουν δείξει ότι 400iu-800iu βιταμίνης E μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της συσσώρευσης των αποθεμάτων λιπιδίων στις αρτηρίες. Η βιταμίνη E έχει επίσης βρεθεί ότι μειώνει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής και συμβάλλει στη διατήρηση της υγιούς κυκλοφορίας του αίματος. Η τακτική λήψη βιταμίνης C με συμπλήρωμα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης του αίματος και να προστατέψει ενάντια σε καρδιακές παθήσεις περιορίζοντας τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. 
• Σελήνιο - Η έλλειψή του έχει συνδεθεί με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που απαιτείται για τη δραστηριότητα του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξειδάση της γλουταθειόνης. Η πρόσληψη ικανοποιητικής ποσότητας σεληνίου μαζί με άλλα αντιοξειδωτικά όπως β-καροτένιο, βιταμίνες C και Ε, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, χαλκό (εμπλέκεται στη δράση του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξειδική δισμουτάση) και συνένζυμο Q10 μπορεί να συμβάλλει στην υγιή κυκλοφορία του αίματος.
• Συνένζυμο Q10 - είναι σημαντικό για την εκκαθάριση των ελευθέρων ριζών και την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα. Η λήψη 30-100mg συνενζύμου Q10 την ημέρα μπορεί να βελτιώσει το οίδημα, την αρρυθμία και τη γενική καρδιακή λειτουργία. 
• Ιχθυέλαια - είναι η κύρια διατροφική πηγή των ωφέλιμων ωμέγα-3 απαραίτητων λιπαρών οξέων EPA και DHA. Στις δράσεις των EPA και DHA περιλαμβάνονται η επιδιόρθωση του ανώμαλου καρδιακού παλμού, η βελτίωση της υπέρτασης και η βελτίωση του ιξώδους του αίματος. Το ιχθυέλαιο εμποδίζει την ανάπτυξη αρτηριοσκλήρωσης και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης (βελτιώνοντας την αναλογία HDL:LDL) και τα τριγλυκερίδια. Το έλαιο λιναρόσπορου περιέχει ALA, έναν πρόδρομο των EPA και DHA που πιστεύεται ότι μετατρέπεται σε αυτά μόνο μερικώς. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το έλαιο λιναρόσπορου μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης (κακή χοληστερόλη). 
• Φυλλικό οξύ - η έλλειψη φυλλικού οξέος έχει αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου (CHD) και εγκεφαλικού. Το φυλλικό οξύ, μαζί με τις βιταμίνες B6 και B12, συμβάλλει στην καταστροφή των συσσωρευμένων ποσοτήτων ομοκυστεΐνης, η οποία μετά μετατρέπεται στο αμινοξύ μεθειονίνη.
• Μαγνήσιο - η έλλειψη μαγνησίου έχει συνδεθεί με αυξημένη συσσώρευση αιμοπεταλίων, ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης και ακανόνιστο καρδιακό παλμό. Μετά από καρδιακή προσβολή τα επίπεδα μαγνησίου είναι χαμηλά στον οργανισμό και οι ασθενείς φαίνεται να επωφελούνται με τη λήψη μαγνησίου. 

Βότανα για την Υγεία της Καρδιάς

•  ► Το σκόρδο ψυχρής ωρίμανσης βοηθά στην αραίωση του αίματος και μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης θρόμβων. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι αυτός ο τύπος σκόρδου περιέχει πολύτιμα συστατικά με θείο που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης. 
•  ► Το Ginkgo biloba δρα ως αγγειοδιαστολέας και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στα άκρα και τον εγκέφαλο. Τα ginkgolides είναι τα δραστικά συστατικά που περιέχονται στα φύλλα του βοτάνου και βοηθούν στη μείωση του ιξώδους του αίματος. 
•  ► Το Hawthorn berry (crataegus oxyacantha) είναι ένα χρήσιμο καρδιοτονωτικό και είναι αγγειοδιαστολέας. Έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά σε περιπτώσεις ασθενικότητας του καρδιακού μυ, υπέρτασης και αρτηριοσκλήρωσης. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το hawthorn μπορεί να συμβάλλει στη γενική καλή λειτουργία της καρδιάς και είναι αποτελεσματικό για εκείνους που υποφέρουν από στηθάγχη. 
•  ► Η υψηλή λήψη ιχθυελαίων, ελαίου νυχτολούλουδου, σκόρδου ψυχρής ωρίμανσης, συνενζύμου Q10 και ginkgo biloba πρέπει να αποφεύγεται αν λαμβάνονται αραιωτικά του αίματος όπως βαρφαρίνη ή ασπιρίνη. 

Τι μπορείτε να κάνετε μόνοι σας για την υγεία της καρδιάς και του κυκλοφορικού σας;

• ► Η υγεία της καρδιάς και του κυκλοφορικού μπορεί να διατηρηθεί αν ακολουθείτε ένα καλό πρότυπο ζωής, με την καλή διατροφή και τη μείωση των παραγόντων κινδύνου. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες προκειμένου να μειώσετε το βάρος σας, αν αυτό είναι μεγαλύτερο απΆ όσο πρέπει, θέτοντας έτσι την καρδιά σας σε μικρότερη πίεση. 

Οι αλλαγές στη διατροφή μπορεί να περιλαμβάνουν: 

• • τη λήψη λιγότερων κορεσμένων και επεξεργασμένων λιπών με τη διατροφή 
• • τη μείωση της συνολικής λήψης λιπών 
• • την κατανάλωση των πιο υγιεινών υδρογονωμένων λιπών (PUFAs) – π.χ. καλαμπόκι, σόγια και έλαια ηλίανθου, μαζί με ιχθυέλαιο από ποικιλία ελαίων από ψάρια 
• • την κατανάλωση μονοακόρεστων λιπών όπως ελαιόλαδου 

Παρόλα αυτά, να θυμάστε πάντα ότι η λήψη μιας ορισμένης ποσότητας διατροφικών λιπών είναι ωφέλιμη για την υγεία σας. 

• Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K απαιτούν την παρουσία λιπών για να απορροφηθούν. 
• Όσοι υποφέρουν από υψηλή πίεση μπορούν να επωφεληθούν από τη μείωση του αλατιού στη διατροφή τους. Μειώνοντας το αλάτι στη διατροφή, μειώνεται η κατακράτηση υγρών και ασκείται λιγότερη πίεση στην καρδιά. 
• Σύμφωνα με έρευνες, τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της καρδιακής προσβολής. Επομένως, θα ήταν ωφέλιμο να αυξηθεί η λήψη τους με τη διατροφή. 
• Ωφέλιμη θα είναι και η αύξηση της λήψης φυτικών ινών, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη γενική καλή πέψη και να βοηθήσουν στον έλεγχο του βάρους. 
• Η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει το μεταβολισμό και την κυκλοφορία του αίματος και να βοηθήσει στην ενδυνάμωση του καρδιακού μυ. Μισή ώρα άσκησης την ημέρα είναι πιο ωφέλιμη από τέσσερις ώρες άσκησης μία φορά την εβδομάδα. 
• Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων, συνεπώς η διακοπή του καπνίσματος προτείνεται ως ένα μέτρο για την προστασία της υγείας της καρδιάς και του κυκλοφορικού.