Ακούστε τη καρδιά σας

Η καρδιακή νόσος είναι η Νο1 αιτία θανάτου μεταξύ ανδρών και γυναικών, αναλογώντας στο 40% του συνόλου των θανάτων. Αλλά γιατί η καρδιακή νόσος είναι τόσο θανατηφόρος; Ένας λόγος είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν αναζητούν άμεσα βοήθεια μόλις εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα. Αλλά τα καρδιακά συμπτώματα δεν είναι πάντα έντονα ή εμφανή και ποικίλουν από άτομο σε άτομο και βάσει φύλου. Και επειδή μπορεί να είναι δύσκολο να αντιληφθείτε τα καρδιακά συμπτώματα, οι γιατροί επισημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να αγνοείτε κάποια προειδοποιητικά σημάδια, περιμένοντας να φύγουν από μόνα τους ή αποδίδοντάς τα σε καταστάσεις όπως ο οπισθοστερνικός καύσος, η μυϊκή δυσκαμψία ή άλλα μη καρδιακά αίτια. Αυτό ισχύει κυρίως για τους άνδρες και τα άτομα γενικά άνω των 65 ετών, καθώς και για εκείνους που έχουν παράγοντες καρδιακού κινδύνου, όπως η υπερχοληστερολαιμία, η υπέρταση, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, ο διαβήτης ή το οικογενειακό ιστορικό καρδιακού νοσήματος. 

«Όσο περισσότερους παράγοντες κινδύνου έχει κάποιος, τόσο περισσότερες πιθανότητες ένα σύμπτωμα να σημαίνει ότι κάτι πάει λάθος με την καρδιά», εξηγεί ο Δρ Ντέιβιντ Φριντ, καρδιολόγος της Κλίβελαντ Κλινικ. «Οι άνθρωποι συχνά δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι είναι αρκετά μεγάλοι ή σοβαρά άρρωστοι ώστε να έχουν καρδιακά προβλήματα. Αναβάλλοντας την θεραπεία άλλων ιατρικών προβλημάτων μπορεί να μην κινδυνεύετε, αλλά ένα σοβαρό καρδιακό πρόβλημα μπορεί να σημαίνει και αιφνίδιο θάνατο. Είναι λοιπόν προτιμότερο να διαπιστώσετε τι έχετε και να το αντιμετωπίσετε, παρά να πεθάνετε», τονίζει. 

Ποια είναι τα 12 πιθανά καρδιακά συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε; 

• Αγχος: Ένα έμφραγμα μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος ή φόβο θανάτου. Οι επιβιώσαντες από έμφραγμα συχνά αναφέρουν ότι έχουν βιώσει μια αίσθηση «επικείμενου θανάτου». 
• Πόνος στο στήθος: Ο πόνος στο στήθος είναι το κλασσικό σύμπτωμα του εμφράγματος και «το Νο1 σύμφωνα που συνήθως αναζητάμε», εξηγεί η Δρ Τζην Μακ Σουίνεϊ, αντιπρύτανης στο Κολέγιο Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Αρκανσο. Αλλά δεν προκαλούν όλα τα εμφράγματα πόνο στο στήθος, ενώ είναι γνωστό ότι ο συγκεκριμένος πόνος μπορεί να προκληθεί και από καταστάσεις που δεν σχετίζονται με την καρδιά. Ο σχετιζόμενος με την καρδιά πόνος στο στήθος συχνά έχει ως επίκεντρο το σημείο κάτω από το στέρνο, και ίσως λίγο προς τα αριστερά. Ο πόνος περιγράφετε σαν «να κάθισε ένα ελέφαντας πάνω στο στήθος μου», αλλά μπορεί και μοιάζει με μια δυσάρεστη αίσθηση πίεσης ή πληρότητας. «Δεν είναι ασύνηθες γυναίκες να περιγράφουν τον πόνο ως μικρο-ενόχληση. Μάλιστα μερικές γυναίκες δηλώνουν ότι ο πόνο δεν είναι τόσο άσχημος ώστε να πάρουν κάποιο παυσίπονο», εξηγεί η Δρ Μακ Σουίνεϊ. Οι γυναίκες, περισσότερο από τους άνδρες, μπορεί να έχουν και αίσθημα καύσου στο στήθος, αντί για πίεση ή άλγος. «Μερικές φορές οι άνθρωποι κάνουν το λάθος να νομίζουν ότι ο πόνος στο στήθος πηγάζει από κάποιο στομαχικό πρόβλημα», εξηγεί η Δρ Νίσα Γκολντμπεργκ, επίκουρος καθηγήτρια Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο «Langone» του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. 
• Βήχας: Ο εμμένων βήχας ή συριγμός μπορεί είναι σύμπτωμα καρδιακής ανεπάρκειας, αποτέλεσμα της συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι άνθρωποι με καρδιακή ανεπάρκεια κατά τη διάρκεια του βήχα αποβάλλουν φλέγματα με αίμα. 
• Ζαλάδα: Τα εμφράγματα μπορεί να προκαλούν ελαφρά ζαλάδα και απώλεια συναίσθησης. Όπως επίσης και οι καρδιακές αρρυθμίες. 
• Κόπωση: Ειδικά στις γυναίκες, η ασυνήθιστη κόπωση μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος, καθώς επίσης και το διάστημα που προηγείται του συμβάντος. Η αίσθηση της διαρκούς κόπωσης μπορεί λοιπόν να είναι σύμπτωμα καρδιακής ανεπάρκειας. Φυσικά μπορεί να αισθάνεστε κούραση και κόπωση και για άλλους λόγους. Οπότε, πως θα ξεχωρίσετε την κόπωση που σχετίζεται με την καρδιά; «Αν δεν αισθάνεστε καλά και η ατονία σας έχει καταβάλλει, μην ψάχνετε τη διάγνωση στο ίντερνετ ή στα βιβλία σας. Η σπατάλη χρόνου μπορεί να αποβεί μοιραία», υπογραμμίζει η Δρ Γκοντμπέργκ. 
• Ναυτία ή έλλειψη όρεξης: Δεν είναι ασυνήθιστη η ναυτία ή ο εμετός κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος. Το κοιλιακό οίδημα που σχετίζεται με την καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να επηρεάζει την όρεξη. 
• Πόνοι σε άλλα σημεία του σώματος: Σε πολλά εμφράγματα, ο πόνος ξεκινά από το στήθος και εξαπλώνεται στους ώμους, τα χέρια, τους αγκώνες, την πλάτη, τον αυχένα, τη γνάθο ή την κοιλιά. Αλλά μερικές φορές δεν υπάρχει καθόλου πόνος στο στήθος, μόνο στα προαναφερόμενα άλλα σημεία του σώματος. Ο πόνος μπορεί να πηγαινοέρχεται. Οι άνδρες κατά τη διάρκεια του εμφράγματος συχνά αναφέρουν πόνο στο αριστερό χέρι. Στις γυναίκες, ο πόνος είναι πιθανότερο να είναι αισθητός και στα δύο χέρια, ή ανάμεσα στους ώμους. 
• Ταχύς ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός: Οι γιατροί λένε ότι δεν θα πρέπει να σας ανησυχεί μια περιστασιακή ταχυπαλμία. Αλλά ένας ταχύς ή ακανόνιστος παλμός ειδικά όταν συνοδεύεται από αδυναμία, ζαλάδα ή δύσπνοια, μπορεί να είναι σύμπτωμα εμφράγματος, καρδιακής ανεπάρκειας ή αρρυθμίας. Αν δεν αντιμετωπιστούν, οι αρρυθμίες μπορεί να συντελέσουν και σε εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια ή αιφνίδιο θάνατο. 
• Δύσπνοια: Οι άνθρωποι που αισθάνονται αδυναμία ή δυσκολία να αναπνεύσουν ενδεχομένως να υποφέρουν από παθήσεις όπως άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Αλλά η δύσπνοια μπορεί να είναι και ένδειξη εμφράγματος ή καρδιακής ανεπάρκειας. «Μερικές φορές οι άνθρωποι που παθαίνουν έμφραγμα δεν αισθάνονται πίεση στο στήθος ή πόνο αλλά έντονη δύσπνοια», εξηγεί η Δρ Γκολντμπεργκ. «Είναι σα να έχουν τρέξει μαραθώνιο, ενώ δεν έχουν κουνηθεί απ' τη θέση τους», παρομοιάζει τη δύσπνοια η καθηγήτρια. Κατά τη διάρκεια του εμφράγματος, η δύσπνοια συχνά συνοδεύεται από δυσφορία στο στήθος, αλλά μπορεί και να εκδηλωθεί πριν ή μετά από τη δυσφορία. 
• Εφίδρωση: Η έντονη αιφνίδια εφίδρωση είναι το κοινότερο σύμπτωμα του εμφράγματος. «Μπορεί να είσαι καθιστός και ξαφνικά να ιδρώσεις σα να είχες κάνει έντονη γυμναστική», εξηγεί ο Δρ Ντέιβιντ Φριντ. 
• Οίδημα: Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών στο σώμα. Αυτό προκαλεί πρήξιμο (συχνά στα πόδια, τους αστραγάλους, τα πέλματα ή την κοιλιά) καθώς και απότομη αύξηση βάρους και μερικές φορές απώλεια της όρεξης. 
• Αδυναμία: Τις ημέρες που προηγούνται του εμφράγματος, καθώς και κατά τη διάρκεια του, μερικοί ασθενείς βιώνουν σοβαρή και ανεξήγητη αδυναμία.