Τα βότανα συνήθως προστίθενται στην κατσαρόλα την ώρα του μαγειρέματος. Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι να συμπεριληφθούν στο πιάτο μας. Για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελαιόλαδο ή βούτυρο αρωματισμένο, ξύδι, σαλάτες, αλεύρι, τυρί ή αλάτι αρωματισμένο, ακόμα και ζάχαρη αρωματισμένη για τα γλυκά. Οι ωμές σαλάτες, τα βραστά ή ψητά κρέατα, τα ψάρια, αλλά και τα λαχανικά, έχουν πολλά να κερδίσουν αν αρτυθούν με ελαιόλαδο ή ξύδι αρωματισμένο με βότανα. Ακόμα και το σάντουιτς είναι διαφορετικό αν αλειφτεί με λάδι ή βούτυρο αρωματισμένο.
Μπορούμε ακόμα να έχουμε έτοιμες σάλτσες αρωματισμένες με βότανα που ταιριάζουν με διάφορα πιάτα. Το τυρί όχι μόνο αρωματίζεται με τα βότανα αλλά και συντηρείται καλύτερα. Το αρωματισμένο αλεύρι δίνει άρωμα στο φύλλο για τις πίτες ή στα γλυκά. Η αρωματισμένη ζάχαρη δίνει επιπλέον άρωμα στο τσάι αλλά και στο γάλα, σε φρουτοχυμούς, φρουτοσαλάτες, κρέμες και γλυκά.
Αρμονία Οσμών και Γεύσεων
Η προσθήκη του κατάλληλου βοτάνου μπορεί να κάνει πιο γευστικό και πιο ελκυστικό κάποιο φαγητό. Η γεύση όμως, είναι ζήτημα προσωπικής προτίμησης και υπάρχει το περιθώριο των ιδιαίτερων επιλογών και πειραματισμών, καθώς μόνοι μας μπορούμε να βρούμε τη σωστή ποσότητα και ποιο βότανο χρειάζεται το κάθε φαγητό.
Κάποιες προτάσεις είναι οι παρακάτω:
- Ρίγανη: με λαχανικά, σαλάτες, σούπες, κρέας, ψάρι, πουλερικά, όσπρια, ζυμαρικά.
- Θυμάρι: με σούπες, μαγειρευτά, ψητά, σάλτσες, σαλάτες, πίτες, ψωμιά.
- Θρύμπα: με σούπες, σαλάτες, όσπρια, κρέατα, τυριά, ψωμιά, φρουτοσαλάτες.
- Ανηθος: μα σούπες, σαλάτες, σάλτσες, κιμάδες, πουλερικά, ψάρια, τουρσιά, τυριά, ομελέτες, όσπρια, πίτες, ψωμιά.
- Γλυκάνισος: με αυγά, τυριά, φρούτα, κρέατα, ψάρια, σαλάτες, ψωμιά, μπισκότα, ποτά.
- Δάφνη: με ψητά, σούπες, μαγειρευτά, κρέατα, ψάρια, ρεβίθια, φακές, κρέμες, φρουτοσαλάτες.
- Βασιλικός: με λαχανικά, σούπες, σαλάτες, αυγά, θαλασσινά, κρέατα, κυνήγι, κεφτέδες, ζυμαρικά, ψωμιά, φρούτα.
- Εστραγκόν: με ψάρι, σαλάτες, πουλερικά, αρνί, αυγά, ξύδι.
- Φασκομηλιά: με πουλερικά, κρέατα, ζυμαρικά, όσπρια, ψωμιά, ποτά.
- Δεντρολίβανο: με κρέατα, πουλερικά, ψάρια, θαλασσινά, ομελέτες, σούπες, λαχανικά, φρουτοσαλάτες, σάλτσες, σαβόρε, ψωμιά.
- Μέντα: με σούπες, σάλτσες, σαλάτες, λαχανικά, ζυμαρικά, πίτες, τυριά, φρούτα, κρέμες, ποτά, τσάι.
- Κόλιαντρο: το φρέσκο με σαλάτες, σάλτσες, ομελέτες, σούπες. Οι σπόροι σεσούπες, στιφάδα, λουκάνικα, τουρσιά, κρέμες, τυροσαλάτες, ψωμιά, μπισκότα.
- Λεβάντα: με σαλάτες, κρέατα, τυριά, φρούτα, γλυκά.
- Λουΐζα: με σούπες, σαλάτες, κρέατα, ψάρια, φρούτα, γλυκά, ποτά.
- Μαϊντανός: με….όλα! Κρέατα, ψάρια, σούπες, σάλτσες, σαλάτες, ομελέτες, όσπρια.
- Μαντζουράνα: με κρέατα, ψάρια, ομελέτες, ζυμαρικά, χορτόπιτες, λουκάνικα, ψωμιά, ποτά.
- Μάραθο: με θαλασσινά, ψάρια, σαλιγκάρια, κρέατα, σούπες, ομελέτες, τυριά, ζυμαρικά, όσπρια, ψωμιά.
- Μελισσόχορτο: με κρέατα, πουλερικά, ψάρια, σούπες, τυριά, φρούτα, ποτά, τσάγια.
- Σέλινο: με κρέατα, ψάρια, σούπες, σαλάτες, ορεκτικά.
- Κρόκος: με σούπες, πιλάφια, ζυμαρικά, κοτόπουλο, τυριά, κρέμες, ψωμιά, μπισκότα, γλυκά, λικέρ.
Μείγματα Βοτάνων
Μπορούμε ακόμα να συνδυάσουμε διάφορα βότανα μαζί, όπως:
- Μάραθο, μαϊντανό, ξύσμα λεμονιού: για ψάρι
- Φασκόμηλο, σχοινόπρασο, ρίγανη, μαϊντανός: για κοτόπουλο
- Θρύμπα, μαντζουράνα, μαϊντανός: για όσπρια
- Γλυκάνισο και χυμός πορτοκαλιού: για χοιρινό
- Βασιλικό, ρίγανη, θυμάρι: για ψάρι, κοτόπουλο, ρύζι, ζυμαρικά
- Θυμάρι, βασιλικό, μαϊντανό: για ψωμί και θαλασσινά
- Δεντρολίβανο, σχοινόπρασο, μαϊντανό, σκόρδο: για πατάτες, μοσχάρι, κοτόπουλο
- Δυόσμο, σκόρδο, μαϊντανό: για αρνί, θαλασσινά, λαχανικά
- Δεντρολίβανο, θυμάρι, θρύμπα, ρίγανη, μαντζουράνα, σκόρδο: για κρέατα σχάρας
- Καλέντουλα και σχοινόπρασο: για πιλάφι ή κοτόπουλο
- Βασιλικό, μαϊντανό, μαντζουράνα, δεντρολίβανο, θυμάρι, και κρεμμύδι: για βραστά λαχανικά
- Ρίγανη, βασιλικό, μαραθόσπορο, άνηθο, και κρεμμύδι: για ψάρι και πουλερικά
Υπάρχουν και γνωστά μείγματα βοτάνων, όπως το μπουκέ γκαρνί, που είναι ένα ματσάκι από δάφνη, μαϊντανό, θυμάρι και δεντρολίβανο. Χρησιμοποιείται σε σούπες και μαγειρευτά κρέατα και ψάρια. Επίσης, τα βότανα Προβηγκίας, αποτελούμενα από θρύμπα, θυμάρι, λεβάντα, δεντρολίβανο, ρίγανη και φασκόμηλο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαϊντανός και βασιλικός αντί για ρίγανη και φασκόμηλο. Η λεβάντα, όμως, είναι απαραίτητη. Το μείγμα αυτό ταιριάζει ιδιαίτερα με πουλερικά και αρνί, αλλά και με σούπες, ρύζι, πατάτες, λαχανικά, ζυμαρικά, ψάρια, ψωμιά. Γνωστό είναι επίσης, το παραδοσιακό γαλλικό μείγμα βοτάνων fines herbs, αποτελούμενο από χαιρέφυλλο, μαϊντανό, εστραγκόν και σχοινόπρασο. Ταιριάζει πολύ με αυγά, αλλά και με χορτόσουπες, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά και ψάρι. Να θυμάστε: Πρέπει να χρησιμοποιείτε τα βότανα με φειδώ μέχρι να εξοικειωθείτε με τη χρήσης τους. Αρχίστε χρησιμοποιώντας μικρή ποσότητα μέχρι να έχετε τα αποτελέσματα που ικανοποιούν την όσφρηση και τον ουρανίσκο σας. Τα αποξηραμένα βότανα έχουν εντονότερο άρωμα, γιΆ αυτό να χρησιμοποιείτε ένα μέρος αποξηραμένα προς τρία μέρη φρέσκων βοτάνων. Το άρωμα των αποξηραμένων γίνεται ακόμα πιο έντονο με το μαγείρεμα, πράγμα που δεν συμβαίνει με τα φρέσκα, τα οποία πρέπει να προστίθενται στο τέλος του μαγειρέματος (π.χ. βασιλικός, σχοινόπρασο, άνηθος) ή καλύτερα την ώρα του σερβιρίσματος. Βέβαια, βότανα με λεπτό άρωμα, όπως ο μαϊντανός, απελευθερώνουν εντονότερα άρωμα με το παρατεταμένο και αργό μαγείρεμα.