Το Σιάτσου είναι μια γιαπωνέζικη τεχνική, αναγνωρισμένη από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και σημαίνει πίεση με τα δάχτυλα (shi δάχτυλο και atsu πίεση). Πολλές φορές περιγράφεται και ως γιαπωνέζικη φυσικοθεραπεία. Βασίζεται στη φιλοσοφία της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής και του βελονισμού για αυτό και θεωρείται ως ένα είδος βελονισμού χωρίς βελόνες. Είναι μια τεχνική που κερδίζει συνεχώς έδαφος στον τομέα των συμπληρωματικών θεραπειών. Προάγει το φυσικό τρόπο ίασης του σώματος και δρα σε τρία επίπεδα: το φυσικό, το ενεργειακό και το πνευματικό.
Ορισμός του Σιάτσου
«Η τεχνική του Σιάτσου αναφέρεται στην άσκηση πίεσης με τα δάχτυλα και τις παλάμες σε συγκεκριμένα τμήματα στην επιφάνεια του σώματος με σκοπό την διόρθωση της ενεργειακής ανισορροπίας στο σώμα και την διατήρηση της υγείας», σύμφωνα με την Ιαπωνική ιατρική υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας (1957).
Ιστορική Ανασκόπηση
Στην παλιά Κίνα, καθώς η υγειονομική περίθαλψη ήταν πρωταρχικά προληπτική, οι γιατροί δεν πληρώνονταν για να θεραπεύουν τους αρρώστους, αλλά για να τους διατηρούν υγιείς. Σε περίπτωση που κάποιος ασθενούσε, η θεραπεία ήταν δωρεάν. Στην Κίνα αναπτύχθηκαν πέντε είδη θεραπείας: βελονισμός, φάρμακα και βότανα, χρήση πετρών, moxa (κάψιμο βοτάνου σε σημείο βελονισμού) και anmo. Το κάθε είδος θεραπείας αναπτύχθηκε σε σχέση με τη γεωγραφική θέση της κάθε περιοχής, καθώς και το κλίμα της.
Συνεπώς, στο νότο, όπου το κλίμα ήταν περισσότερο ζεστό και η βλάστηση ευδοκιμούσε, αναπτύχθηκε η βοτανοθεραπεία. Στο βορρά, οπού το κλίμα ήταν πιο ψυχρό, αναπτύχθηκε η τεχνική της moxa, η οποία αναφέρεται στην καύση λεβιθόχορτου σε ειδικά σημεία στο σώμα. Στη δύση, καθώς η διατροφή βασίζονταν κυρίως στο ψάρι και το αλάτι, τα στομαχικά έλκη ήταν σε ιδιαίτερη έξαρση. Τρυπώντας συγκεκριμένα σημεία του σώματος αρχικά με πυρολιθικές πέτρες, διαπιστώθηκαν αποτελέσματα και έτσι αναπτύχθηκε η τεχνική του βελονισμού. Τέλος, στην κεντρική Κίνα, όπου ο πολιτισμός ήταν περισσότερο αναπτυγμένος και οι άνθρωποι ασχολούνταν περισσότερο με την καλλιέργεια της ψυχής παρά με σωματικές εργασίες, αναπτύχθηκαν περισσότερο φυσικές τεχνικές όπως μάλαξη και αναπνευστικές ασκήσεις.Η τεχνική του Σιάτσου αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Namikoshi Tokujiro.
Καθιέρωση του Shiatsu
Το Σιάτσου είναι μια θεραπευτική τεχνική η οποία αναπτύχθηκε στην Ιαπωνία, αλλά σήμερα έχει διαδοθεί σε όλο τον κόσμο. Κάθε κράτος έχει τη δική του θεσπισμένη μέθοδο πιστοποίησης πρακτικής Σιάτσου, η οποία συχνά επικαλύπτεται με την άδεια χορήγησης για μάλαξη. Ο τίτλος Shiatsupractor χρησιμοποιήθηκε πρώτα στη Μεγάλη Βρετανία, την Κολομβία και τον Καναδά στη δεκαετία του Ά90 και από το 2003 είναι επίσημος τίτλος στη Βόρεια Αμερική, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ιαπωνία. Στην Ιαπωνία συγκεκριμένα, οι θεραπευτές που ασκούν θεραπεία Shiatsu πρέπει να είναι εγκεκριμένοι από το Υπουργείο Υγείας και Προνοίας. Για να λάβει κάποιος τον τίτλο του Shiatsupractor θα πρέπει να έχει παρακολουθήσει 3 χρόνια (2200 ώρες) εκπαιδευτικού προγράμματος Shiatsu σε πανεπιστήμιο ή κολέγιο που έχει σχετική άδεια από το Υπουργείο Υγείας και Προνοίας.
Η Ουσία του Shiatsu
Η ιαπωνική φράση «Shindan Soku Chiryo» σημαίνει συνδυασμός θεραπείας και διάγνωσης και αυτό ακριβώς αποτελεί την ουσία του Σιάτσου. Ο θεραπευτής έχει ανεπτυγμένες αισθητηριακές ικανότητες, ιδιαίτερα την αφή, ώστε να μπορέσει να αισθανθεί διαφορές στην ποιότητα, στη θερμοκρασία του δέρματος, των μυών και γενικότερα του σώματος ή να αισθανθεί ανωμαλίες, όπως η δυσκαμψία.
Παρότι το Σιάτσου χρησιμοποιεί την ίδια φιλοσοφία με τον βελονισμό και με την moxibustion (moxa: κάψιμο βοτάνου σε σημείο βελονισμού) η καθοριστική διαφορά του είναι ότι συνδυάζει διάγνωση και θεραπεία. Στο Σιάτσου δεν χρειάζεται να προηγηθεί διάγνωση για την εφαρμογή της θεραπείας, ενώ στην κινέζικη παραδοσιακή ιατρική είναι απαραίτητη η διάγνωση πριν την θεραπεία. Κατά την διάρκεια της θεραπείας, ο θεραπευτής διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και τη φυσική επουλωτική δράση του οργανισμού, συμβάλλοντας στην πρόληψη και αναχαίτιση των ασθενειών. Η διάγνωση είναι θεραπεία και η θεραπεία είναι διάγνωση. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας ο θεραπευτής παίρνει πληροφορίες τις οποίες χρησιμοποιεί για τη διάγνωση. Η διάγνωση αλλάζει από στιγμή σε στιγμή επειδή η ενέργεια μεταβάλλεται. Τις πληροφορίες που παίρνει ο θεραπευτής μπορεί να τις χρησιμοποιήσει αμέσως για την θεραπεία. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά του Σιάτσου από τον βελονισμό και από την moxa.
Μια άλλη σημαντική διαφορά ωστόσο, είναι η σωματική επαφή. Ο ασθενής βιώνει έντονο αίσθημα υποστήριξης. Αν ο ασθενής αισθανθεί αρκετά ασφαλής και αφήσει το σώμα του να χαλαρώσει υπάρχει περίπτωση να βγουν στην επιφάνεια και άλλα προβλήματα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί πίσω από έναν πόνο που θέλουμε να γιατρευτεί υπάρχει ένας άλλος πόνος που κρύβεται.
Είδη Σιάτσου
Πολλοί επαγγελματίες του Σιάτσου δημιούργησαν το δικό τους είδος Σιάτσου, όπως ο Tokujiro Namikoshi και ο Schizuto Masunaga οι οποίοι ίδρυσαν σχολές για να βοηθήσουν στην εδραίωση του Σιάτσου ως θεραπεία. Σήμερα, υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη του Σιάτσου. Τα πιο γνωστά είδη είναι τα εξής:
- • Namikoshi (ή Nippon Shiatsu): Είναι δημοφιλές στην Ιαπωνία. Δίνει μεγαλύτερη έμφαση στα σημεία πίεσης από ότι στους μεσημβρινούς και μπορεί να είναι έντονο.
- • Meridian Shiatsu: Ο ιδρυτής του, Tadashi Izawa, ενσωμάτωσε τη θεωρία των μεσημβρινών της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής στο Σιάτσου.
- • Zen Shiatsu: Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ευρώπη και κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία.
- • Tao Shiatsu: Ο Ryokyo Endo, ένας βουδιστής ιερέας, δημιούργησε το Tao Shiatsu το οποίο περιλαμβάνει διαλογισμό, περισυλλογή και ικεσίες στον Βούδα (προσευχή).
- • Tsubo Shiatsu: Ο Kiyoshi Ikenaga, δίνει ιδιαίτερα έμφαση στα tsubos και στο βιβλίο του Tsubo Shiatsu, εξηγεί από ανατομική και φυσιολογική πλευρά, πως τα μεσημβρινά σημεία (tsubos) είναι χρήσιμα στην θεραπεία Σιάτσου.
- • Macrobiotic Shiatsu: Δίνει έμφαση στη φιλοσοφία ότι ο κάθε άνθρωπος συνδέεται στενά με την φύση.
- • Five element Shiatsu: Κάθε ένα από τα πέντε στοιχεία αντιστοιχεί σε ένα ζευγάρι ανθρώπινων οργάνων. Μετά από ψηλάφηση και εξέταση του παλμού γίνεται εκτίμηση για το που βρίσκεται η δυσαρμονία.
Σημεία Πίεσης ή Tsubos
Τα tsubos ή αλλιώς σημεία πίεσης ή βελονίστηκα σημεία βρίσκονται κυρίως πάνω στους μεσημβρινούς των οργάνων, οι οποίοι είναι 12 και περιλαμβάνουν και τα 2 αγγεία, το αγγείο ελέγχου και το αγγείο σύλληψης. Ωστόσο, υπάρχουν και σημεία πίεσης τα οποία δε βρίσκονται πάνω στους μεσημβρινούς. Για παράδειγμα, πίεση σε σημεία στα αυτιά μπορεί να επηρεάσουν θετικά την υπέρταση. Η λειτουργία των σημείων βασίζεται στη θέση τους στο σώμα και στο μεσημβρινό στον οποίο ανήκουν. Το μέγεθος τους διαφέρει ανάλογα με τη τοποθεσία τους, αλλά σε γενικές γραμμές η διάμετρος των περισσότερων σημείων κυμαίνεται από 1 μέχρι 3 χιλιοστά. Τα διάφορα σημεία έχουν διαφορετικές επιδράσεις. Για παράδειγμα, κάποια μπορεί να τονώνουν ένα μεσημβρινό ή τη λειτουργία ενός οργάνου, ενώ άλλα μπορεί να μειώνουν και άλλα να εξισορροπούν τις λειτουργίες των μεσημβρινών και των οργάνων. Τα σημεία διέγερσης είναι ευαίσθητα σημεία, συμπίπτουν με αυτά της ανατομίας και είναι γεμάτα νευρικές απολήξεις. Επίσης, το πλεονέκτημα ενός σημείου διέγερσης είναι ότι συνδέεται με την πηγή του πόνου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ισχιαλγίας αν δουλευτεί ένα σχετικό ευαίσθητο σημείο το οποίο εντοπίζεται στο πόδι, μία αίσθηση χαλάρωσης θα ακολουθήσει. Στις γάμπες υπάρχουν πολλά σημεία διέγερσης τα οποία μπορεί να ανακουφίσουν από τον μυϊκό πόνο και τις κράμπες.
Απαρίθμηση των Σημείων Πίεσης (Tsubos)
- • Μεσημβρινός του Πνεύμονα (Lu): Ξεκινά από την κορυφή του θώρακα και καταλήγει στον αντίχειρα. Σύμφωνα με την κινέζικη φιλοσοφία τα σημεία που βρίσκονται κατά μήκος αυτού του μεσημβρινού σχετίζονται με τα δάκρυα και την κατάθλιψη.
- • Μεσημβρινός του Περικάρδιου (Pc): Γνωστός ως προστάτης της καρδιάς, ο μεσημβρινός του περικάρδιου ξεκινά από το θώρακα και καταλήγει στο μεσαίο δάχτυλο του χεριού.
- • Μεσημβρινός της καρδιάς (Ht): Ξεκινά από την κορυφή του βραχίονα και καταλήγει στο χέρι. Σχετίζεται με το μυαλό και με τη μακροπρόθεσμη μνήμη.
- • Μεσημβρινός του Παχέος Εντέρου (Li): Ξεκινά από το δείκτη και καταλήγει στη άκρη της μύτης. Ευθύνεται για τον καθαρισμό και την αποτοξίνωση του σώματος.
- • Μεσημβρινός του Sanjiao (Sj): Ξεκινά από το μεσαίο δάχτυλο του χεριού και καταλήγει στο φρύδι. Σχετίζεται με τη ρύθμιση της θερμοκρασίας και διεγείρει το λεμφικό σύστημα.
- • Μεσημβρινός του Λεπτού Εντέρου (Si): Ξεκινά από το μικρό δάχτυλο του χεριού, περνά από το βραχίονα και τον ώμο, και καταλήγει την άκρη του οστού του σαγονιού. Συνδέεται με την καρδιά και καθαρίζει όλα τα μπλοκαρισμένα σημεία.
- • Μεσημβρινός των Νεφρών (Ki): Ξεκινά από το πλέγμα του ποδιού και καταλήγει στη κορυφή του θώρακα. Η πηγή ενέργειας του σώματος, το Qi με το οποίο γεννιόμαστε, αποθηκεύεται σε αυτόν τον μεσημβρινό, ο οποίο ελέγχει την ανάπτυξη, τη θέληση και τη βραχύχρονη μνήμη.
- • Μεσημβρινός του Ήπατος (Liv): Ξεκινά από το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού και φτάνει μέχρι το θώρακα.
- • Μεσημβρινός της Σπλήνας (Sp): Ο μεσημβρινός της σπλήνας-παγκρέατος ξεκινά κάτω από τη μασχάλη, περνά κάτω από το στήθος και καταλήγει στο έξω μέρος του μεγάλου δάκτυλου του ποδιού. Το μπλοκάρισμά της δημιουργεί ανασφάλεια και ανησυχία.
- • Μεσημβρινός της Ουροδόχου Κύστης (Ub): Ξεκινά δύο δάχτυλα πιο πέρα από τη σπονδυλική στήλη και καλύπτει όλο το μήκος της πλάτης. Σχετίζεται με το μετασχηματισμό των υγρών και μαλάξεις των μυών κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης δουλεύουν πολλά σημεία της ουροδόχου κύστης.
- • Μεσημβρινός της Χοληδόχου Κύστης (Gb): Είναι ένα μεγάλος μεσημβρινός που ξεκινά από το κεφάλι και καταλήγει στο μικρό δακτυλάκι του ποδιού.
- • Μεσημβρινός του Στομάχου (St): Ξεκινά από το κεφάλι και καταλήγει στο δεύτερο δάχτυλο του ποδιού. Έχει σχέση με την εξισορρόπηση και θρέψη του σώματος.
- Οι άλλοι δύο μεσημβρινοί που χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα στους 12 βασικούς είναι οι εξής:
- • Αγγείο Σύλληψης (Ren): Ξεκινά από το στόμα και διατρέχει το μπροστινό μέρος του σώματος.
- • Αγγείο Ελέγχου (Du): Γνωστό και ως κανάλι ελέγχου. Ξεκινά ακριβώς πάνω από τον πρωκτό και φτάνει μέχρι το άνω χείλος της ωμοπλάτης.
Τα οφέλη για τον ασθενή μετά από θεραπεία Shiatsu περιλαμβάνουν τα εξής:
- • Αίσθηση ευεξίας
- • Βαθιά μυϊκή χαλάρωση
- • Αποβολή τοξινών από το σώμα
- • Μείωση και καλύτερη διαχείριση του άγχους
- • Πρόληψη ασθενειών
- • Αύξηση ευκαμψίας και ευελιξίας
- • Βελτίωση της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος
- • Βελτίωση του κυκλοφορικού και λεμφικού συστήματος
- • Βελτίωση του ελέγχου του ενδοκρινικού συστήματος
- • Ρύθμιση της λειτουργίας του νευρικού συστήματος
- • Μείωση της αρτηριακής πίεσης
- • Εξισορρόπηση του Qi
- • Μείωση της νευρικότητας και του εκνευρισμού
- • Αύξηση της πνευματικής και ψυχικής διαύγειας
- • Ρύθμιση της δραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος
- • Βελτίωση της στάσης του σώματος
- • Προαγωγή της αυτό-ίασης του οργανισμού