Παρασκευή Σαπουνιών στο σπίτι

Οι μέθοδοι παρασκευής σαπουνιών είναι δύο, η θερμή και η ψυχρή. Η ψυχρή μέθοδος έχει το πλεονέκτημα πως κατά τη σαπωνοποίηση δεν καταστρέφονται οι ιδιότητες των ελαίων και των βοτάνων. Σαπωνοποίηση είναι η χημική αντίδραση μεταξύ ελαίων, αλκαλικού διαλύματος και νερού. Για το αλκαλικό διάλυμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε καυστική σόδα NaOH (υδροξείδιο του νατρίου) ή καυστική ποτάσα KOH (υδροξείδιο του καλίου).

Όλα τα έλαια, αλλά και τα βούτυρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη παρασκευή σαπουνιών, ενώ το καθένα από αυτά έχει και διαφορετικές ιδιότητες. Ενδεικτικά, αυτά που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι το ελαιόλαδο, το αμυγδαλέλαιο, το βερυκοκέλαιο, το ηλιέλαιο, το σησαμέλαιο, το σιτέλαιο, το λάδι αβοκάντο, το λάδι τζοτζόμπα, το λάδι καλέντουλας, το έλαιο καρύδας, το καστορέλαιο, το βούτυρο κακάο, το βούτυρο καριτέ και πολλά άλλα.

Για να υπολογίσουμε την ακριβή ποσότητα αλκαλικού διαλύματος που θα χρησιμοποιήσουμε θα πρέπει να συμβουλευτούμε έναν πίνακα - υπολογιστή αλκαλικού διαλύματος που θα βρούμε στο διαδίκτυο. Προτείνονται The Sage, Cranberry Lane και Alternative.

Μπορούμε να προσθέσουμε διάφορα αιθέρια έλαια, αρωματικά έλαια ή να αφήσουμε το σαπούνι με τα φυσικά αρώματα των βοτάνων  και μπαχαρικών ή άλλων συστατικών της επιλογής μας.

Μπορούμε να φτιάξουμε ένα φυσικό απολεπιστικό σαπούνι προσθέτοντας αλεσμένους κόκκους καφέ, νιφάδες βρώμης, διάφορα άλατα, αποξηραμένη σκόνη βοτάνων κ.α. Επίσης, μπορούμε να εμπλουτίσουμε τα σαπούνια μας με διάφορα θρεπτικά και καθαριστικά συστατικά, όπως κατσικίσιο γάλα, μέλι, αργίλους κ.α.

Είναι προτιμότερο να αφήνουμε τα σαπούνια με τα φυσικά χρώματα που δημιουργούνται από τα βότανα, τα μπαχαρικά και από τα υπόλοιπα συστατικά που θα επιλέξουμε. Ωστόσο, για όσους θέλουν σαπούνια σε έντονα χρώματα, κυκλοφορούν πολλά στο εμπόριο, όπως τα λεγόμενα χρώματα Pigment, Mica κ.α.

Πριν ξεκινήσετε είναι πολύ σημαντικό να πάρετε όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, γιατί η καυστική σόδα εάν έρθει σε επαφή με το δέρμα προκαλεί πολύ σοβαρά εγκαύματα. Έτσι, είναι απαραίτητη η χρήση πλαστικών γαντιών, καθώς και η μάσκα προστασίας για το πρόσωπο και ιδιαίτερα για τα μάτια.

• Ένα πυρίμαχο σκεύος ή κανάτα (να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες)

• Ένα θερμόμετρο λαδιών

• Φόρμες σιλικόνης (ή αυτοσχέδιες φόρμες π.χ. πάτους από πλαστικά μπουκάλια)

• Μια κουτάλα σιλικόνης

• Μια ζυγαριά ακριβείας

• Γάντια μιας χρήσης

• Μάσκα ματιών

Είναι προτιμότερο να επιλέξετε από την αρχή σκεύη τα οποία θα χρησιμοποιείτε αποκλειστικά για την παρασκευή των σαπουνιών σας, γιατί η καυστική σόδα με την θερμοκρασία που αναπτύσσει, έχει την ιδιότητα να διαβρώνει τα περισσότερα υλικά εισχωρώντας στο εσωτερικό τους.

• 1 κιλό Ελαιόλαδο

• 134 γραμμάρια Καυστική Σόδα (NaOH)

• 313 γραμμάρια απιονισμένο νερό

• Διάφορα αιθέρια έλαια ή εκχυλίσματα βοτάνων (προαιρετικά)

Ζυγίζουμε τα λάδια, την καυστική σόδα και το απιονισμένο νερό σύμφωνα με τους υπολογιστικούς πίνακες. Προετοιμάζουμε τα εκχυλίσματα και τα αιθέρια έλαια που θέλουμε να βάλουμε στο σαπούνι μας.

Σε μια πυρίμαχη κανάτα ρίχνουμε την καυστική σόδα και στη συνέχεια ρίχνουμε προσεκτικά το νερό και ανακατεύουμε με μια κουτάλα σιλικόνης μέχρι να διαλυθεί τελείως η σόδα. Σε αυτή τη φάση, το διάλυμα καυστικής σόδας και νερού αποκτά πολύ υψηλή θερμοκρασία (70ο-80ο C), οπότε απαιτείται αυξημένη προσοχή.

Τα έλαια και η σόδα θα πρέπει να έχουν την ίδια θερμοκρασία μεταξύ 32-35 βαθμούς Κελσίου. Έτσι, θερμαίνετε ελαφρώς τα λάδια σε μπεν μαρί, όσο περιμένετε να πέσει η θερμοκρασία του αλκαλικού διαλύματος.

Προσθέτετε το λάδι στο αλκαλικό διάλυμα ανακατεύοντας με μια κουτάλα σιλικόνης και στη συνέχεια με ένα ραβδομπλέντερ χτυπάτε σε χαμηλή ταχύτητα τα υλικά. Όταν το μείγμα αρχίσει να πήζει ελαφρώς αποκτώντας την υφή αραιής κρέμας, προσθέτουμε τα αιθέρια έλαια, καθώς και διάφορα άλλα συστατικά και χτυπάμε ελαφρώς για να ενσωματωθούν με τα υπόλοιπα υλικά.

Βάζουμε το σαπούνι στα καλούπια και το σκεπάζουμε με μια πετσέτα. Θα χρειαστεί από 8 έως 24 ώρες για να σκληρύνει. Την επόμενη ημέρα ξεφορμάρουμε τα σαπούνια και αν έχουμε χρησιμοποιήσει μεγάλες φόρμες, τα κόβουμε στο μέγεθος που θέλουμε με ένα μαχαίρι.

Τοποθετούμε τα σαπούνια σε ράφια, μακριά από ζέστη και υγρασία και περιμένουμε 6 με 8 εβδομάδες για να ωριμάσουν, ώστε να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Αναγράφουμε σε ένα καρτελάκι την ημερομηνία παρασκευής και ωρίμανσης του σαπουνιού, καθώς και τα συστατικά του. 

Όσο πιο πολύ αφήσουμε να ωριμάσει ένα σαπούνι, τόσο καλύτερο γίνεται!