Το Χρένο (Horseradish) είναι ένα πολυετές φυτό της οικογένειας των Σταυρανθών (Brassicaceae), η οποία περιλαμβάνει επίσης το μπρόκολο, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κοινό ραπανάκι κ.α. Προέρχεται από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη δυτική Ασία, αλλά είναι πλέον δημοφιλές σε όλο τον κόσμο. Το φυτό φτάνει σε ύψος μέχρι 1,5 μέτρο και καλλιεργείται κυρίως για τα μεγάλη, λευκή, κωνική ρίζα του, όμως χρήσιμα είναι και τα φύλα του. Έχει έντονη μυρωδιά και γεύση και το κόψιμο της ρίζας μπορεί να ερεθίσει τα μάτια.
Το Χρένο ήταν διαδεδομένο από πολύ παλιά ως θεραπευτικό βότανο, καρύκευμα και λαχανικό. Έχει καλλιεργηθεί από την αρχαιότητα και αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το Χρένο ήταν πολύτιμο όσο και ο χρυσός και ήταν επίσης γνωστό στην αρχαία Αίγυπτο από το 1500 π.Χ. Κατά το μεσαίωνα, η ρίζα και το φύλλωμα του φυτού χρησιμοποιούνταν εντατικά για θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ η ρίζα του χρησιμοποιούνταν και ως καρύκευμα για το κρέας και το ψάρι σε χώρες όπως η Γερμανία, η Σκανδιναβία και η Μεγάλη Βρετανία.
Είναι πλούσιο σε βιταμίνες C, Β-καροτίνη, σίδηρο, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, θείο, σιναπέλαιο, γλυκοζίτες, φλαβονοειδή κ.α.
Το Χρένο χρησιμοποιείται στη θεραπευτική κυρίως λόγω της διουρητικής, εφιδρωτικής, αποχρεμπτικής, αντισηπτικής και χωνευτικής του δράσης. Χρησιμοποιείται ως θεραπεία σε λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και ως εφιδρωτικό σε περιπτώσεις καταρροής της άνω αναπνευστικής οδού, καθώς και σε περιπτώσεις πυρετών, κρυολογημάτων και γρίπης. Θεωρείται επίσης, διεγερτικό βότανο που ελέγχει τις βακτηριακές λοιμώξεις, ως φυσικό αντιβιοτικό έναντι σε αρνητικά και θετικά βακτήρια και παθογόνους μύκητες. Χρησιμοποιείται τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά, ως κατάπλασμα για τη θεραπεία της πλευρίτιδας, της αρθρίτιδας και των μολυσμένων πληγών, ενώ ανακουφίζει τις χιονίστρες. Η Γερμανική Επιτροπή Ε έχει εγκρίνει επίσημα το Χρένο ως θεραπευτικό φυτικό φάρμακο για προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος, για λοιμώξεις του ουροποιητικού, καθώς και για τη θεραπεία μυϊκών πόνων.
Στη μαγειρική θεωρείται εξαιρετικό ορεκτικό και χρησιμοποιείται ως βασικό συστατικό σε μπαχαρικά, σάλτσες και σούπες. Αποτελεί το βασικό συστατικό της διάσημης σάλτσας Horseradish, που παρασκευάζεται από τριμμένη ρίζα Χρένου και ξίδι και είναι ένα δημοφιλές καρύκευμα σε όλο σχεδόν το κόσμο. Η προσθήκη ξιδιού στο Χρένο μειώνει την έντονη γεύση του και το καθιστά ηπιότερο γευστικά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνήθως σερβίρεται με ψητό βοδινό κρέας, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σάντουιτς και σαλάτες. Επίσης δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι η Tewkesbury μουστάρδα, ένα μείγμα μουστάρδας και τριμμένου Χρένου. Τα φρέσκα φύλλα του μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, αλλά σε μικρές ποσότητες λόγω της έντονης γεύσης τους. Επιπλέον, το Χρένο, συμβάλλει στη συντήρηση του κρέατος και του ψαριού λόγω των βακτηριοκτόνων και αντισηπτικών του ιδιοτήτων.
Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται εσωτερικά από άτομα με έλκη στομάχου ή προβλήματα θυρεοειδούς. Υπερβολική κατανάλωσή της μπορεί να προκαλέσει κολικούς.
Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.
E-Mail: www.enallaktika.gr@gmail.com