Η κατάθλιψη είναι μία από τις χειρότερες εμπειρίες που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος. Τις περισσότερες φορές νιώθει λυπημένος, άλλες κενός, ενώ υπάρχουν και οι στιγμές που δε νιώθει τίποτα απολύτως…
1. Η κατάθλιψη δεν είναι επιλογή
Συνήθως το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη νιώθει όλο του το σώμα και το μυαλό να έχουν παραλύσει, καθιστώντας τους ανίκανους να κάνουν ακόμη και πράγματα που αγαπούσαν να ασχολούνται. Δεν έχει να κάνει με μια «κακή μέρα» ή χάλια διάθεση που κάποιος απλά θα ξεπεράσει. Δεν επιλέγει να νιώθει έτσι!
2. Εκφράσεις του τύπου «όλα θα πάνε καλά» ή «απλά πρέπει να βγεις λίγο από το σπίτι» δεν έχουν καμία σημασία
Σε εσάς μπορεί να ακούγονται σαν καλές ιδέες, δεν έχουν κανένα νόημα όμως και μερικές φορές ίσως ακουστούν και προσβλητικές. Τους δημιουργεί ακόμη περισσότερη ένταση γιατί νιώθουν ανεπαρκείς και επιπλέον τους δείχνει ότι πραγματικά δεν καταλαβαίνετε τι περνάνε. Είναι σαν να προσπαθείτε να κλείσετε την τομή μιας εγχείρησης με λευκοπλάστη. Κατανοούν ότι προσπαθείτε να βοηθήσετε, αλλά απλά τους κάνετε να νιώθουν χειρότερα…
Τι μπορείτε να πείτε εναλλακτικά; «Είμαι εδώ για εσένα. Πιστεύω σε εσένα. Είσαι πιο δυνατός/η από αυτό και είμαι σίγουρος/η ότι θα το ξεπεράσεις. Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω; Τι θα σε έκανε να νιώσεις καλύτερα;»
Αποφύγετε να δίνετε συμβουλές και απλά ενημερώστε τους ότι θα είστε στο πλευρό τους ό,τι κι αν συμβεί.
3. Μερικές φορές θα σας απομακρύνουν πριν έρθρουν πιο κοντά σας
Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη, πολύ συχνά αντιδρούν υπερβολικά επειδή αισθάνονται ότι είναι βάρος στον περίγυρό τους. Απομονώνονται και απομακρύνουν τους ανθρώπους που αγαπούν περισσότερο ή που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Απλά υπενθυμίστε τους ότι εσείς είστε εκεί, αλλά μη τους πιέσετε να κάνουν ή να μιλήσουν για πράγματα που δε θέλουν. Δώστε τους χρόνο.
4. Μπορείτε να αγανακτήσετε
Απλά επειδή κάποιο κοντινό σας πρόσωπο πάσχει από κατάθλιψη, δε σημαίνει ότι πρέπει να ικανοποιήσετε όλες τις ανάγκες τους ή να προσέχετε μην σπάσετε κανένα αυγό (που λέει ο λόγος) όταν είστε δίπλα τους. Σίγουρα χρειάζονται την αγάπη και την υποστήριξή σας, αλλά αν η συμπεριφορά τους αρχίσει να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή σας, πρέπει να το αναγνωρίσετε και να προσπαθήσετε να τους βοηθήσετε χωρίς να θυσιάζετε τον εαυτό σας.
5. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει επικοινωνία και να βάζετε όρια
Εάν κάποια στιγμή αγανακτήσετε, είναι πολύ σημαντικό να κάνετε ένα βήμα πίσω και να σκεφτείτε πως μπορείτε να τον/ην βοηθήσετε χωρίς να γίνετε εσείς οι ίδιοι δυστυχισμένοι. Να έχετε υπομονή. Μιλήστε τους για τις ανησυχίες σας και εξηγήστε τους τα όρια που θέτετε στη σχέση σας. Κάτι θα βρείτε που θα σας βολεύει και τους δύο.
6. Δεν έχει να κάνει με εσάς
Αν σας ζητήσουν λίγο χώρο ή χρόνο και γίνουν απόμακροι, να θυμάστε ότι η κατάθλιψη δεν έχει να κάνει με εσάς ή τη σχέση σας.
7. Μπορούν εύκολα να νιώσουν ότι πνίγονται
Η συνεχής εξάντληση είναι ένα αρκετά συχνό σύμπτωμα της κατάθλιψης. Ακόμη και το να «βγάλουν» τη μέρα μπορεί να τους φτάσει στα όριά τους. Επίσης, η διάθεσή τους δεν είναι κάτι στο οποίο μπορείτε να βασίζεστε: μπορεί να σας ακυρώσουν ένα ραντεβού την τελευταία στιγμή ή να είναι εντελώς αρνητικοί σε διάφορες καταστάσεις. Να θυμάστε όμως πως δεν έχει να κάνει με κάτι που κάνατε εσείς.
8. Αποφύγετε τα τελεσίγραφα, τις απαιτήσεις και την προσέγγιση της «σκληρής αγάπης»
Το να πείτε σε κάποιον ότι χωρίζετε ή ότι δε θα τους ξαναμιλήσετε αν δεν καλυτερέψουν, δε θα τους θεραπεύσει μαγικά από την ασθένειά τους. Δε θα γίνουν ξαφνικά το άτομο που εσείς θέλετε να είναι, απλά και μόνο επειδή κουραστήκατε να ασχολείστε με τα προβλήματά τους. Φυσικά και είναι δικαίωμά σας να απομακρυνθείτε αν δεν αντέχετε άλλο, όμως οι εκβιασμοί δε θα αλλάξουν την κατάσταση.
9. Δε θέλουν να είναι πάντα μόνοι
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως όσοι πάσχουν από κατάθλιψη προτιμούν να είναι μόνοι τους. Παρόλο όμως που υπάρχουν αρκετές στιγμές που αυτό ισχύει, αυτό δε σημαίνει ότι θέλουν να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους ολομόναχοι. Προσφερθείτε να τους πάτε μια βόλτα, για έναν καφέ ή ένα γεύμα. Θυμήστε τους ότι δεν είναι μόνοι.
10. Μη συγκρίνετε τις εμπειρίες σας με τις δικές τους
Πολλές φορές μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας για να τους κάνουμε να αισθανθούν πως και άλλοι άνθρωποι έχουν περάσει παρόμοιες καταστάσεις και μπορούμε -εν μέρει- να καταλάβουμε τι περνάνε. Εκφράσεις όμως όπως «ααα και εκείνη τη φορά που… και εγώ ένιωσα ότι έχω κατάθλιψη…» απλά θα τους δείξει ότι υποτιμάτε τον πόνο τους. Η μεγαλύτερη αρετή είναι να μπορεί κάποιος να ακούει.
11. Δεν πειράζει να τους ρωτήσετε πως νιώθουν
Πως αισθάνονται πραγματικά και πως αντιμετωπίζουν την κατάστασή τους; Πολλοί καταθλιπτικοί έχουν αυτοκτονικές σκέψεις και ο καλύτερος τρόπος να το μάθετε είναι να τους ρωτήσετε απευθείας.
12. Προγραμματίστε το χρόνο που θα περνάτε μαζί
Προσφερθείτε να περνάτε χρόνο μαζί τους μια ή δυο φορές την εβδομάδα για ψώνια, γυμναστήριο ή απλά για ένα καφέ. Μπορείτε να τους προτείνετε να μαγειρέψετε εσείς σε κάποια συνάντησή σας, γιατί οι άνθρωποι με κατάθλιψη συνήθως αισθάνονται πολύ κουρασμένοι για να μαγειρέψουν κάτι υγιεινό.
13. Οι καταθλιπτικοί δεν είναι αδύναμοι
Στο βιβλίο του «Against Happiness: In Praise Of Melancholia«, ο συγγραφέας Eric G. Wilson εξερευνά τα βάθη της λύπης και πως το βίωμα της πνευματικής αγωνίας μπορεί στην πραγματικότητα να μας κάνει πιο δημιουργικούς και να δείχνουμε περισσότερη κατανόηση. Παρόλο που υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην κατάθλιψη και τη μελαγχολία, απορρίπτει την ιδέα της κατασκευασμένης ευτυχίας όπως την παρουσιάζει η κοινωνία μας. Ακόμη και οι πιο σκοτεινές περίοδοι της ζωής μας, κρύβουν φως μέσα τους.
E-Mail: www.enallaktika.gr@gmail.com